نسل زد یعنی چه؟ | خصوصیات و نحوه مدیریت نسل زد چیست؟

نسل زد چیست؟ آشنایی با نسل z در محیط کار

نسل زد که درحال حاضر تقریباً بین ۱۲ تا ۲۶ سال سن دارند، در حال ورود به بازار هستند. ورود این افراد به بازار کار با شیوع ویروس کرونا همزمان شد و دو سال اول دوران کاریشان را اگر نگوییم خراب کرد، ولی بسیار متفاوت کرد. اثرات کوتاه‌مدت این دوران بر بازار کار و اقتصاد جهانی را درحال نظاره هستیم؛ اما اثرات بلندمدت آن هنوز برای کسی واضح نیست. بدون شک، یکی از تأثیرات مهم این ویروس، که بزرگ‌ترین بحران جهان بعد از جنگ جهانی دوم شناخته می‌شود، تأثیر زیادی برروی نیروی کاری که تازه وارد بازار کار شده یا قصد ورود دارد، داشته است.

درواقع تمرکز ما اینجا صرفاً برروی نسل z یا هر نسل دیگری نیست؛ بلکه تمرکز ما برروی افرادی هستند که کمتر از ۴ سال سابقه کاری دارند و این دوران کرونا هم جزئی از زندگی کاریشان محسوب می‌شود. در این مقاله نسل زد چیست از سیمپل اچ آر، با توجه به تأثیراتی که این دوران برروی این افراد گذاشته، بررسی می‌کنیم که نسل زد یعنی چه و چه کاری می‌توانیم انجام دهیم تا شرایط بهتری برایشان مهیا کنیم.

نسل زد یعنی چه؟

نسل زد (Generation Z) به نسلی از افرادی اشاره دارد که پس از نسل هزاره (نسل Y) به دنیا آمده‌اند. به‌طور معمول، نسل زد شامل افرادی می‌شود که در حدود سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲ متولد شده‌اند؛ اگرچه تاریخ دقیق شروع و پایان این نسل ممکن است بین منابع مختلف، متفاوت باشد.

افراد نسل زد در دوران رشد خود با فناوری‌های دیجیتال، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی رشد کرده‌اند و به همین دلیل، به‌طور طبیعی با فناوری‌های جدید آشنا هستند. نسل z به‌عنوان نسلی با ارتباطات سریع و دیجیتال، تغییرات فرهنگی و اجتماعی سریع و همچنین نگرش‌های جدید نسبت به کار، تحصیل و مسائل اجتماعی شناخته می‌شود.

چه چیزی تمایز بین نسل های مختلف را ایجاد می کند؟

یک سؤال اساسی این است که چه مؤلفه‌ها و ویژگی‌هایی باعث می‌شود ما دسته‌بندی‌های مختلفی برروی نسل‌ها قرار دهیم؟ چرا یک نسل را زد، آلفا یا ایکس می‌نامیم؟ براساس تحقیقات آقای Howe -2000 سه ویژگی مهم وجود دارد که باعث تفاوت‌های بین نسل‌ها می‌شود که به ترتیب زیر است:

• احساس عضویت: به این معنی که فرد، خود را عضوی از یک گروه یا جامعه خاص بداند و با آن‌ها احساس نزدیکی کند.
• اشتراک: اعتقادات، باور‌ها و رفتا‌رهای مشترکی با اعضای آن گروه داشته باشد. این اشتراک‌ها می‌تواند از جنس باور‌های سیاسی، شغل خانوادگی و سنت‌های اجتماعی باشد.
• تاریخ مشترک: منظور آن است که آن گروه باید یک گذشته مشترک تاریخی با یکدیگر داشته باشند؛ مانند دوران کودکی و نوجوانی که تأثیر شگرفی برروی اعضای آن گروه داشته است، مانند دوران‌های قحطی، جنگ، رکود، کرونا یا حتی ظهور اینترنت که تأثیر بزرگی بر نسل آن دوره گذاشته است.

می‌توان گفت که دلیل شکل‌گیری نسل‌های مختلف، برقرارشدن این سه ویژگی به‌صورت همزمان است. به همین دلیل است که بازه‌هایی که برای نسل‌های مختلف درنظر گرفته می‌شود، بعضاً ممکن است با یکدیگر متفاوت باشد؛ زیرا اتفاقات تاریخی و سیاسی و اجتماعی در دنیا، الزاماً همزمان روی نمی‌دهد.

ویژگی های اصلی نسل های مختلف چیست؟

ویژگی‌های نسل‌های مختلف و نام‌گذاری‌هایی که روی آنان انجام شده است، بسیار متنوع است. اما در ادامه و براساس تحقیقات جامعی که در سال ۲۰۱۶ انجام شده است، ویژگی‌های هر نسل را بیان کرده‌ایم:

• نسل Baby Boomers: این نسل بعد از جنگ جهانی دوم متولد شدند، با شعار «هرگز جنگ» بزرگ شده‌اند، جنگ بزرگ ویتنام را دیده‌اند و حقوق برابر بین زن و مرد در این نسل مطرح شد. وقتی در دوره بزرگسالی خود بودند، اولین‌بار کامپیوتر‌ها را دیده‌اند و برای ارتباط بین خودشان، از راه‌های دیجیتال استفاده نمی‌کنند.
• نسل X: این نسل در دهه ۶۰ میلادی متولد شدند؛ نسل تلوزیون و بازی‌های کنسولی، کمی با اینترنت کار می‌کردند.
• نسل Y: متولید دهه ۸۰ میلادی؛ دوره رواج استفاده از ایمیل و SMS. در دوران کودکی با اینترنت آشنا شدند، هم روابط مجازی هم روابط حقیقی را تجربه کردند،‌ مطیع ارزش‌های جامعه و خانواده.
• نسل Z: متولدین دهه ۹۰ میلادی؛ هیچ شناختی از دنیای بدون اینترنت ندارند، پلتفرم‌های اجتماعی راه اصلی ارتباطی آنان است. شروع دوره مولتی تسکینگ. بلوغ عاطفی در آنان بسیار کم هست.
• نسل Alfa: متولدین دهه ۲۰۰۰ میلادی، به‌شدت مادی‌گرا، توقعات متفاوت از آموزش، زندگی و خانواده.

ویژگی های نسل زد چیست؟

براساس تحقیقات سال ۲۰۱۱ (Tari 2011) ویژگی‌های بارز نسل زد، که عموماً زمان شکل‌گیری آن را بعد از گسترش اینترنت می‌دانند را می‌توان موارد زیر دانست:

• ارتباط این نسل در مقایسه با نسل گذشته با خانواده‌هایشان ضعیف‌ شده است.
• نسل زد باهوش است، اما از هوش اجتماعی ضعیفی نسبت به نسل گذشته برخوردار است. آن‌ها اطلاعات را می‌توانند پردازش کنند، اما ازنظر احساسی آن را متوجه نمی‌شوند.
• بخاطر عادت به مولتی تسکینگ (انجام چندکار به‌طور همزمان) تمرکزکردن یا حفظ‌کردن چیزی برایشان بیش از نسل گذشته دشوار است.
• نسل زد در مقایسه با نسل گذشته، خودخواه‌تر هستند. علاقه دارند اثر دیجیتال خود را در هر جایی قرار دهند تا دیده شوند.
• احساس همدلی کمتری نسبت به نسل‌های گذشته دارند.
• نظر دوستان بیش از اندازه اهمیت و ارزش داده می‌شود.
• از مشکلات خواب رنج می‌برند؛ زیرا نمی‌خواهند از هیچ خبری عقب بمانند.
• به‌دلیل گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، الگوگرفتن از شخصیت‌های مختلف اجتماعی و سیاسی، رواج بسیار بیشتری در آن‌ها دارد.
• کمتر مطالعه نمی‌کنند، اما از روش معمول این کار را انجام نمی‌دهند؛ بلکه نسل z ، چیزهای مختلفی را از جاهای مختلف مطالعه می‌کنند.

القابی که به نسل زد (Z) داده می شود چیست؟

اسامی مختلف در مقالات مختلف به نسل زد داده می‌شود؛ اما تعدادی از جالب‌ترین آنان، شامل موارد زیر است:

• نسل Digital natives یا بومیان دیجیتال
• نسل فنی یا Gen Tech
• نسل وای فای یا Gen Wi-Fi
• نسل متصل یا Gen Connected
• نسل گوگل یا Google Generation
• نسل ساکت یا Generation Quiet
• نسل دات کام، نسل فیس‌بوک
• نسل اشتراک‌گذاری یا The sharing Generation
• نسل من یا Generation Me
• نسل آنلاین یا Online Generation
• نسل درحال کلیک یا Always clicking generation

اولویت نسل زد چیست؟

نسل زد در مهارت‌های موردنیاز در محیط کار نیازمند کمک هستند. آن‌ها اگر دانشگاه بودند، که با آنلاین‌شدن کلاس‌ها، کیفیت آموزش‌هایشان افت کرده و اگر هم مشغول به کار به‌صورت دورکاری بودند، چیزی از چارت سازمانی و رفتار سازمانی متوجه نشده‌اند. علاوه‌براین، این نسل در دورانی وارد بازار کار شدند که حتی اگر ویروس کرونا هم وجود نداشت، به‌دلیل اختلاف زیاد چیزی که دانشگاه به آنان یاد داده بود و چیزی که بازار کار نیاز داشت، دچار سردرگمی و بی‌اعتمادی نسبت به مدیرانشان شده بودند. حال با گذر کردن از این دوران، سردرگمی آنان بیشتر نیز شده است.

برای اینکه بهتر بتوانید با نسل زد کار کنید، باید نگاه جامع‌تری نسبت به آموزش سازمانی و استراتژی آن در مجموعه خود داشته باشید. برای مثال، برای نسل z باید فرآیند آنبوردینگ را به‌صورت طولانی‌تری طراحی کنید. همچنین، در برنامه‌های آموزشی از منتورینگ استفاده و حتماً برایشان یک شخص را به‌عنوان منتور قرار دهید و سوپرایز نشوید اگر لازم بود برای مهارت‌های سختِ کاری، مانند مهارت‌های مهندسی، نیاز به برگزاری دوره آموزشی باشد.

بحران استرس در نسل زد یعنی چه؟

بیش از یک دهه است که تحقیقات در نسل زد ، استرس و اضطراب بالاتری را در مقایسه با بقیه نسل‌ها اعلام می‌کند. البته وارد دلیل این اتفاق در سال‌های گذشته نمی‌شویم، اما با درنظرداشتن این اطلاعات، تصور کنید که حال این نسل بعد از بحران کرونا چطور خواهد بود! همچنین شرایط خاص ایران و فشارهای مضاعف اجتماعی و اقتصادی را نیز بر آن‌ها در پنظر بگیرید. به نظر، تعجبی ندارد که این نسل، رفتارهایی از خود بروز دهد که با تمام نسل‌های گذشته متفاوت باشد.

حال شما به‌عنوان مدیر منابع انسانی سازمان با درک این موضوع، می‌توانید این دانش را به سایر مدیران سازمان نیز منتقل کنید. برای اعتماد در محیط کار و کاهش اضطراب، جلسات «انتقال نگرانی‌ها» را برگزار کنید که در آن، افراد از نگرانی‌های خود صحبت می‌کنند یا حتی با کمک‌گرفتن از متخصصین روانشناسی برای بهبود شرایط این نسل کمک کنید. همچنین ما در مقاله استرس در محیط کار به راه‌های مدیریت استرس کاری پرداخته‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم حتماً آن را مطالعه نمایید.

هوش هیجانی نسل زد چیست؟

هوش هیجانی، که به‌صورت کلی شامل خودآگاهی، انگیزه‌ها، تمایلات، احساس همدلی و مهارت‌های ارتباطی گفته می‌شود، از مهارت‌های لازم محیط کار به‌شمار می‌آید. اما متأسفانه نسل زد به محض ورود به بازار کار، قبل از اینکه مهارت های بین فردی در محل کار را بشناسند، باید نوع دیگر و ناشناخته‌ای از ارتباط را تجربه می‌کردند که برای اکثر افراد جدید بود. بنابراین، ضعف در هوش هیجانی، یکی دیگر از اتفاقات طبیعی است که برای نسل z رخ داده است.

پرورش هوش هیجانی نیازمند زمان و تجربه ارتباطات گوناگون است. شاید بهترین کاری که شما بتوانید برای این ضعف مهارتی انجام دهید، صبوری‌کردن در کنار آموزش‌های لازم است تا آن زمان دو ساله، رفته‌رفته جبران شود.

کارفرمای ایده آل نسل زد کیست؟

برخلاف تصورات، که توقع نسل z محیط کاری عجیب و غریب و شبیه محیط کار گوگل است، تحقیقات نشان می‌دهد که مهم‌ترین اولویت نسل زد برای انتخاب محیط کار، جایی است که سلامت روانی آنان را حفظ و بهبود می‌بخشد. بر این اساس، تحقیقات نشان داد که بیش از ۹۰ درصد سازمان‌ها، بودجه برنامه‌های سلامت روان خود را افزایش داده‌اند، ۷۶ درصد آنان در مدیریت استرس، افزایش سرمایه‌گذاری داشته و ۷۰ درصد آنان در برنامه‌های مدیتیشن، سرمایه‌گذاری خود را افزایش داده‌اند.

البته منظور از کارفرمایی که به سلامت روان اهمیت می‌دهد، سازمانی نیست که صرفاً کارگاه‌ها و برنامه‌های سلامت ذهن و روان را برگزار می‌کند؛ بلکه منظور، کارفرمایی است که فرهنگ سازمانی دارد که در آن، از فشار بیهوده برروی افراد جلوگیری می‌شود. (مقاله سلامت روان در محیط کار، راهنمای مناسبی در این زمینه است.)

فرآیند ایده آل شروع به کار برای نسل زد چیست؟

فرآیند شروع به کار یا همان جامعه‌پذیری یا آنبوردینگ (On boarding) شامل بخش‌های مختلفی ازجمله آموزش‌های تکنیکال، معرفی همکاران، آموزش فرآیندهای سازمانی و قسمت‌های بسیار دیگر می‌شود که در بدو ورود فرد جدید، برایشان پیاده‌سازی می‌شود و ممکن است از چندساعت تا چند ماه طول بکشد. اما چیزی که برای نسل زد در فرایند آنبردینگ بیش از پیش اهمیت دارد، فعالیت‌های Cummunity Builder در این فرآیند یا همان پروسه آشنایی با اعضای تیم و فرهنگ سازمانی است؛ اما چرا؟ زیرا آموزش‌های تکنیکال را همه سازمان‌ها دارند و مجبور هستند که انجام دهند، اما فعالیت‌های گروهی معرفی اعضا در سازمان است که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و بین کارفرماهای مختلف، تفاوت ایجاد می‌کند. لازم به ذکر است که فرایند آنبوردینگ صحیح می‌تواند به برند کارفرمایی کمک شایانی کند.

سیمپل اچ آر در دوره جذب و استخدام، به‌طور کامل، روش آنبوردینگ را توضیح داده است. پیشنهاد می‌کنیم این دوره را که به‌صورت رایگان در دسترس است را حتماً مشاهده کنید تا به بهترین شکل، این پروسه را پیش ببرید.

چالش های نسل زد در محیط کار

نسل زد شامل متولدین ۱۳۷۵ تا متولدین ۱۳۹۰ است که آن دسته از این نسل که وارد بازار کار شده‌اند، اکنون در دهه ۲۰ سالگی عمر خود هستند که به این دوره، «ظهور بزرگسالی» می‌گویند. جالب است بدانید که براساس تحقیقات، افراد درحال حاضر دیرتر از نسل‌های گذشته «بزرگ‌» می‌شوند و مسئولیت کامل زندگی خود را برعهده می‌گیرند. براساس تحقیقات دانشگاه کلارک، که روی بیش از هزار نفر افراد زیر ۲۹ سال انجام شد، اطلاعات جالبی درباره چالش‌ها و دغدغه‌های این نسل پیدا شد که در ادامه، آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

• تنبل نیستند، به کارشان تعهد ندارند: برخلاف تصور عمومی که این نسل را تنبل می‌دانند، این نسل تصور می‌کند که به‌اندازه کافی در کارشان تلاش می‌کنند (تقریباً ۹۰ درصد) و بیان می‌کنند که برایشان فرقی ندارد که چه کاری انجام می‌دهند؛ بلکه تلاش می‌کنند بهترین عملکرد خود را داشته باشند. اما در عین حال، ۴۰ درصد از این افراد می‌گویند که تلاش می‌کنند با کمترین کار ممکن، روز خود را سپری کنند. این باور شاید به این دلیل باشد که تعدادی زیادی از افراد در این دهه، در شغل‌های موقت مشغول به کار هستند و آینده خود را در آن نمی‌بینند و بیش از ۴۵ درصد از افراد این نسل بیان می‌کنند که شغل یا سازمانشان برایشان موقت است.
• کار می‌کنند، ولی خودشان را اذیت نمی‌کنند: این نسل باور دارد که برای رسیدن به مراتب بالا و ارشدیت، باید صبوری کنند و زحمت بکشند (۸۰ درصدشان این باور را دارند)، اما ازطرف دیگر، بیان می‌کنند که اگر پرداختی آنان ازطرف کارفرما «خوب» نباشد، من هم بهترین تلاشم را نمی‌کنم.
• حواسشان پرت است: با نسل بومی‌های دیجیتال یا به بیان درست‌تر، Digital natives ، روبه‌رو هستیم که با شبکه‌های اجتماعی بزرگ شده‌اند و برخلاف کارفرمایانی که اکثراً «مهاجران به دنیای دیجیتال»‌ هستند، معمولاً خیلی دیرتر در مقایسه با نسل زد وارد سوشال شدند و در طول روز، خیلی کمتر به این فضا مراجعه می‌کنند، متفاوت‌اند. البته این تفاوت مشکلی ندارد تا اینکه به محیط کار برسد؛ جایی که بالای ۵۰ درصد این نسل باور دارند چک‌کردن شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌دادن در طول روز، هیچ اشکالی ندارد.

مدیریت نسل زد در محیط کاری

برای مدیریت بهتر نسل زد در محیط کاری، لازم است به سه حقیقت درباره آنان توجه ویژه داشته باشیم که توسط سال ۲۰۲۳ توسط دانشگاه فیلیپین به آن پرداخته شد:

1. حقیقت اول: زندگی نسل زد وابسته به تکنولوژی است: این نسل یا همان نسل بدهکار (یکی دیگر از القابی که به این نسل داده می‌شود، بدهکار است؛ زیرا در دوره‌ای هستند که شاهد چالش‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی بودند و برای اینکه زندگی خود را ثبات بخشند، مجبور به دریافت تسهیلاد و وام بودند.) در زمانی به دنیا آمدند که آموزش اینترنتی را دیده‌اند. این نسل تصور می‌کنند بیشتر اطلاعاتی که به‌صورت آنلاین در شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنند، قابل اعتماد است. آن‌ها نسل «یک کلیک» تا همه‌چیز هستند. همچنین با افراد با تنوع بالایی از سن، قومیت و جنسیت می‌توانند تعامل کنند. آن‌ها احساس می‌کنند که دنیای دیجیتال و واقعی خیلی شبیه به یکدیگر هستند و به‌طورکلی، وابستگی به تکنولوژی از ویژگی‌های بارز این نسل z است.
2. حقیقت دوم: معنای زندگی برای نسل زد متفاوت است: محققین معتقد هستند که دیدگاهی که نسل زد به زندگی و معنای زندگی دارند، در مقایسه با سایر نسل‌ها، بسیار متفاوت است. نسل زد باور دارد که هدف او از زندگی، موفقیت و خوشحالی است. بیشتر مسیر زندگی آنان را شغل و درآمدشان جهت می‌دهد و باور دارند که داشتند درآمد در سن پایین ضروری است و برروی آینده خود سرمایه‌گذاری می‌کنند. همچنین باور دارند برای داشتن خانواده در آینده باید ازنظر مالی باثبات باشند. به دلیل تحولات شدید سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دوران خودشان، سطح اضطراب بالاتری را نسبت به نسل‌های دیگر خود تجربه می‌کنند و همچنین رقابت‌کردن به آنان انگیزه می‌دهد.
3. حقوقیت سوم: نسل زد مستقل، خودآموز و با تمرکز پایین است: نسل خود مستقل و خودآموز است. آن‌ها خودشان برای خودشان انتخاب می‌کنند که چه چیزی را چگونه یاد بگیرند. دید این نسل به معلمان خود یک تسهیل‌گر آموزشی است تا یک منبع آموزشی. آن‌ها ترجیح می‌دهند همه‌چیز را خودشان انجام دهند و کشف کنند. همچنین ترجیح می‌دهند آنلاین یاد بگیرند تا اینکه حضوری در کلاس شرکت کنند. دوست ندارند چیزی را حفظ کنند و ترجیحشان سرچ‌کردن است و همچنین تمرکز نسل زد پایین است و در تمام‌کردن یک کار به‌صورت کامل مشکل دارند که تصور می‌شود به دلیل توانایی سرچ سریع و بالای آنان و دسترسی به منابع عظیم اطلاعاتی باعث می‌شود که حافظه و توجه آن‌ها کم شود و نتوانند عمیق به موضوعات فکر کنند.

براساس این سه حقیقت درباره نسل زد، برای مدیریت بهتر این افراد در محیط کار، موارد زیر پیشنهاد می‌شود:

ـ آموزش دیجیتال در حوزه‌های مختلف کاری از آنبوردینگ تا آموزش حین کار باید مورد استفاده قرار گیرد.

ـ مهارت‌های ارتباطی در محیط کار باید به نسل زد آموزش داده شود؛ زیرا این نسل بیشتر عمر خود را به‌صورت آنلاین و دیجیتال سپری کرده است و درکی از مدل درست ارتباط به‌صورت حضوری ندارد. اگر در این حوزه کاری برای آنان نکنیم، ممکن است باعث انزوا و حس دور افتادگی از سازمان به آن‌ها القا شود.

ـ شیوه‌های مختلف یادگیری باید برای نسل زد دیده شود. بعضی از افراد این نسل ترجیح می‌دهند متن بخوانند، برخی فیلم. برخی دیگر ترجیح می‌دهند از یک نفر ارشد کمک بگیرند یا حتی فایل صوتی گوش دهند. حتی ممکن است بعضی ترجیح دهند با حل مسئله، یادگیری خود را کامل کنند؛ درحالی‌که بعضی دیگر ترجیح می‌‌دهند با دیدن شیوه حل یک مسئله، سایر مسائل را خودشان حل کنند. توجه به این نکات برای نسل z حیاتی است.

ـ باید در محیط کار نسل زد توجه ویژه‌ای به آگاهی از تفاوت‌ افراد از یکدیگر داشت و تلاش کرد که تفاوت‌ها در تیم، مورد پذیرش قرار گیرد و به سلامت ذهنی و روان اهمیت داده شود.

ـ رویکرد تعاملی و رقابت سالم در محیط کار می‌تواند تأثیر بسزایی در شرایط کاری و عملکرد پرسنل این نسل داشته باشد.

ـ در حوزه مسیر شغلی و سواد مالی باید به نسل زد در محیط کار آموزش داده شود؛ زیرا تصوراتی که درباره مسیر شغلی خود دارند با واقعیت بسیار فاصله دارد و تصوری درباره مسیر مالی که باید طی کنند نیز در ذهنشان وجود ندارد.

به سادگی، با نسل زد همکار شوید

نسل زد ، گروه افرادی هستند که بحران‌ها و اتفاقاتی را پشت سر گذاشته و اشتراکات زیادی باهم دارند؛ در نتیجه، خصوصیات اخلاقی و رفتاری «احتمالاً» مشابهی در آن‌ها ایجاد گردیده. راهکارهایی که برای بهبود روابط با این نسل پیشنهاد شده است، می‌تواند برای افرادی درست باشد و می‌تواند برای افرادی دیگر نادرست باشد. ما تلاش کردیم با ارائه دیدی باز نسبت به مسائلی که اکثر افراد نسل z با آن‌ها درگیر هستند، به بهبود روابط این نسل با کارفرماها کمک کرده باشیم.