سیاست در محل کار
سیاست در محل کار و انواع سیاست در سازمان شاید کمی عجیب باشد؛ زیرا تعداد قابل توجهی از افراد هستند که از این موضوع «تنفر» دارند و به هیچ عنوان نمی‌خواهند درگیر آن شوند. آن‌ها دوست دارند تنها درگیر خودِ کار شوند و از هرنوع حاشیه (می‌نویسیم حاشیه، اما شما بخوانید سیاست!) به دور باشند. اما مگر می‌شود محیط کاری بدون خط‌مشی باشد؟ علی‌الخصوص برای فعالان منابع انسانی که با گروه‌های مختلفی در کل مجموعه در ارتباط هستند و اگر دید درستی نسبت به انواع سیاست در محل کار و نحوه برخورد با آن‌ها نداشته باشند، نمی‌توانند هیچ کاری انجام دهند. البته منظور از هیچ کاری، هیچ تغییری است؛ زیرا ایجاد تغییر در مجموعه، نیازمند درک دیپلماسی‌های سازمان است و بدون درک آن نمی‌توان تغییری ایجاد کرد.
مدیر فروشی را درنظر بگیرید که می‌خواهد از حاشیه (سیاست) دور باشد. او می‌خواهد تمام تمرکز خود را برروی فروش قرار دهد و صرفاً برروی «انجام کارش» تمرکز کند. مجموعه تصمیم می‌گیرد کمپین فروشی را ایجاد کند که به شکست منتهی می‌شود. این شکست به‌دلیل عملکرد ضعیف مدیر فروش نیست؛ بلکه به‌دلیل عدم رعایت اصول سیاسی فعالیت در سازمان است. در ادامه این مقاله سیاست در محل کار در سیمپل اچ آر، سیاست سازمانی و انواع سیاست را بیشتر بررسی می‌کنیم (البته منظور از این «سیاست سازمانی» درواقع «سیاست رفتار غیررسمی سازمانی» است.)
مشکل سیاست در محل کار چیست؟
اولین چیزی که درباره سیاست در محل کار باید بدانیم، این است که انواع سیاست آن، چیز بدی نیست و اگر در سازمان به‌درستی مورد استفاده قرار گیرد، که یکی از بازو‌های اصلی پیاده‌سازی آن، واحد منابع انسانی است، می‌تواند مانند بازویی قدرتمند عمل کند و مجموعه را به موفقیت‌های بیشتری برساند. هیچ دپارتمان موفقی وجود ندارد که خط‌مشی نداشته باشد یا از آن دوری کند. انواع سیاست در سازمان و در هر گروهی یا اجتماعی از افراد، مانند اکسیژن در هوا است؛ وجود دارد اما دیده نمی‌شود، نمیتوانید وجود آن را انکار کنید یا فرض کنید که بدون آن می‌توانید زندگی کنید.
سیاست در محل کار چیست؟
سیاست در محل کار به استفاده از قدرت تأثیرگذاری افراد برای «نمایش» و «ترویج‌دادن» علایق شخصی یا سازمانی است. بسیاری افراد، این موضوع را نوعی بازی می‌دانند و سیاست سازمانی نیز از این تمثیل مجزا نیست. تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان داده است افرادی که در مجموعه، باسیاست هستند، عملکرد بهتری در شغل خود دارند و در شغل‌هایی که پراسترس هستند، مانند مدیریت، بهتر عمل می‌کنند و تأثیر بیشتری بر کل مجموعه دارند. پس بدیهی است که شما نیز به‌عنوان فعال در منابع انسانی، خیلی خوب این بازی سیاست در محل کار را یاد بگیرید؛ بازی‌ای که هم‌اکنون نیز مشغول به آن هستید! درواقع می‌توان گفت که هر فردی که در گروهی قرار می‌گیرد، در فضای سیاسی آن گروه نیز قرار گرفته است؛ حال هرچقدر هم تلاش کند که خود را به دور از حاشیه (انواع سیاست) حفظ کند.
کاربرد سیاست در محل کار چیست؟
شرایطی را تصور کنید که قصد دارید مدیری هم‌رده خودتان یا بالاتر، کاری را مطابق میل شما انجام دهد اما به هر دلیلی، نتوانستید او را به‌صورت مستقیم قانع کنید که آن کار را انجام دهد. اینجا جایی است که انواع سیاست در محل کار وارد بازی می‌شود و نشان می‌دهد که چه شخصی به خواسته خود می‌رسد (البته با فرض اینکه کاری که می‌خواهید انجام دهید، برای سازمان مفید است):
- آیا به‌صورت مستقیم به مدیرعامل گزارش می‌دهید که این شخص، کاری که برای سازمان خوب بوده است را انجام نمی‌دهد؟
- آیا به‌سراغ ایجاد ارتباط با افرادی که تأثیر زیادی برروی مدیر دارند می‌روید و ازطریق آن‌ها سعی می‌کنید کاری که می‌خواهید را انجام دهید؟
- آیا در جلسه فصلی یا ماهانه، ایده خود را به‌صورت علنی مطرح می‌کنید و سعی می‌کنید با ایجاد فشار مستقیم برروی شخص، او را مجبور به انجام کنید؟
- آیا آن فرد را به صرف شام یا عصرانه به بیرون از دفتر دعوت می‌کنید تا موضوع را به‌صورت غیررسمی حل کنید؟
این راهکار‌های نمونه‌هایی از انواع سیاست در محل کار است که شما باید در مجموعه به آن مجهز باشید و بدانید که در هر موقعیت و با هر شخصی، از کدامیک از این خط‌مشی‌ها استفاده کنید. ما در سیمپل اچ آر تلاش می‌کنیم با نشان دادن انواع سیاست در محل کار، شما را در بازی‌های سیاسی سازمان، تعیین‌کننده قرار دهیم.
عوال موثر بر سیاست سازمانی چیست؟
درباره دلایل اجتماعی اینکه چرا سیاست سازمانی ایجاد می‌شود، صحبت کردیم. حال در ادامه، درباره مواردی که می‌تواند بازی‌های سیاسی را تشدید کند، بحث می‌کنیم:
- رقابت: یکی از عوامل تشدیدکننده بازی‌های سیاسی سازمانی، رقابت بر سر منابع محدود است. حال این منابع محدود می‌تواند ارتقای شغلی، قدرت اختیار، پاداش فصلی یا حتی امنیت شغلی باشد. وقتی این منابع بیش از اندازه محدود باشند یا محدود احساس شوند، مانند شرایطی که در سازمان برای ارتقا شغلی باید مراحل و کمیته‌ها و گزارش‌های مختلفی را به‌طور موفق رد کنید، ممکن است باعث افزایش بازی‌های سیاسی شود.
- ساختار هرمی: ساختار هرمی سازمانی یکی از پایه‌های به‌وجودآمدن بازی‌های سیاسی سازمان است، البته می‌توان به‌طور کامل‌تر گفت ساختار سازمانی و مرکز قدرت، زیرا ممکن است در سازمان‌هایی علی‌رقم وجود ساختار سازمانی که حدود اختیارات و قدرت هر شخص را مشخص کرده‌است، مرکز قدرت و تصمیم‌گیری در جایی خارج از چارت سازمانی، نزد یکی از اقوام مدیرعامل یا اعضای هیأت‌مدیره که اصلاً سِمَت اجرایی در سازمان ندارند، باشد.
- زمان تغییر: در بازه‌های زمانی که سازمان‌ها دچار تغییر اساسی می‌شوند، مانند تعدیل نیرو، ادغام، گسترش کسب‌وکار یا حتی جابه‌جایی فیزیکی، می‌تواند افراد را تحریک کند که در گروه‌های غیررسمی شروع به فعالیت کنند که در این دوران، «ناامنی» کمترین ریسک و خطر متوجه آنان شود. در مثال ساده تصور کنید که سازمانی درحال جابه‌جایی از یک ساختمان به ساختمان دیگر است. خیلی احتمال دارد که گروه‌های مختلف برای به‌دست‌آوردن مناسب‌ترین جا در مکان جدید، در گروه‌هایی قرار گیرند و هرگروه، شروع به تصاحب بهترین جا کند.
- بی‌عدالتی: درصورتیکه پرسنل یا گروهی از سازمان شاهد بی‌عدالتی باشند یا حتی «احساس» بی‌عدالتی کنند، یعنی بی‌عدالتی واقعی نباشد، یکی دیگر از عوامل محرک شکل‌گیری گروه‌های سیاسی برایشان ایجاد شده است. گروهی که در این شرایط در سازمان شکل می‌گیرد، احتمال دارد به‌دنبال انتقال‌گرفتن، مخالفت‌کردن یا حتی ضرر زدن به سازمان برای جبران احساس بی‌عدالتی که داشته‌اند، باشند.
- انگیزه بیشازاندازه: انگیزه برای پیشرفت شغلی و ارتقا در سازمان می‌تواند مفید باشد؛ اما اگر همین انگیزه بیشازاندازه زیاد باشد، ممکن است شخص را برای رسیدن به اهداف و پیشرفت مدنظر خود، درگیر بازی‌های سیاسی سازمانی کند؛ در این مقاله به‌طور کامل توضیح دادیم که چرا بالابودن انگیزه، الزاماً نمی‌تواند مؤلفه خوبی در استخدام افراد باشد.
- عدم شفافیت: وقتی در سازمانی فرآیند تصمیم‌گیری و دلایلی که یک تصمیم گرفته می‌شود، شفاف نباشد و اصطلاحاً پشت درهای بسته این تصمیمات گرفته شود، پرسنل سازمان ممکن است تصمیم بگیرند با تشکل گروه‌های مختلف سیاسی، بر تصمیم نهایی اتخاذشده، تأثیر ایجاد کنند یا از پشت درهای بسته، اطلاعاتی به‌دست آورند که درهرصورت، آنان را وارد بازی سیاسی کرده‌ایم. برای آشنایی بیشتر با این موضوع، پیشنهاد می‌کنیم مقاله شفافیت سازمانی را مطالعه کنید.
- عدم حل تعارض: وقتی در سازمان بین افراد یا واحد‌های مختلف تعارض سازمانی یا مشکلی ایجاد می‌شود، به‌طور کامل حل نشود و تمام نشود، این شکایت‌ها و دلخوری‌های کوچک می‌تواند کنار یکدیگر جمع شوند و مرکز شکل‌گیری گروه‌های مختلف سیاسی شوند.
انواع سیاست در محل کار
سیاست در محل کار را می‌توان براساس دو مؤلفه تقسیم‌بندی کرد و به مدل پنجره‌ای (چهار قسمتی) محبوب رسید. این دو مؤلفه شامل تعداد افراد درگیر و سطح سازمانی است:
- تعداد افراد درگیر: در سیاست سازمانی شما ممکن است با یک شخص با تأثیرگذاری بسیار بالا سروکار داشته باشید یا با گروهی که با یکدیگر هماهنگی بسیار بالایی دارند.
- سطح سازمانی: در سیاست در محل کار ، شما ممکن است با قدرت رسمی که شخص داشته، مانند سطح بالایی که در مجموعه دارد، سروکار داشته و ممکن است با قدرت غیررسمی و روابط دوستانه‌ای که شکل داده است، روبه‌رو شوید.
براساس این دو مؤلفه، پنجره انواع سیاست در محل کار به شکل زیر است:
- مدل یک: انفرادی غیررسمی
در مدل یک انواع سیاست در محل کار، شما با افرادی روبه‌رو هستید که تأثیر زیادی برروی مجموعه دارند و این تأثیرگذاری، به‌دلیل قدرت سازمانی رسمی و موقعیت شغلی آنان نیست. برای مثال، مسئول دفتری را درنظر بگیرید که به‌دلیل ارتباط بالایی که با اکثر افراد سازمان دارد، به‌راحتی می‌تواند جوی را علیه فردی ایجاد کند، شخصی را خراب کند یا بالا ببرد. یا مسئول خدماتی که در مجموعه، به‌دلیل شبکه ارتباطی که ایجاد کرده است و اطلاعاتی که از کل سازمان دارد، می‌توانند یکی از منابع اطلاعاتی شود و تأثیرگذاری‌اش را در کل مجموعه افزایش دهد.
شما در بازی مدل یک انواع سیاست در محل کار ، لازم است تا مهره‌های کلیدی شخص را پیدا کنید. او ممکن است با ده نفر در ارتباط باشد اما همه آن ده نفر، باعث قدرت شخص نشده‌اند. پیداکردن آن افراد کلیدی که دلیل این قدرت هستند، قدم اول است تا بتوانید با استفاده از آنان، بازی را آن‌طوری که خودتان صلاح می‌دانید، اداره کنید.
- مدل دو: گروهی غیررسمی
همه مدل‌های انواع سیاست در محل کار، ارتباط نزدیکی با فرهنگ سازمانی دارند. مدل دوم سیاست های سازمانی ، گروه‌های غیررسمی مجموعه هستند که استانداردهای برخورد در گروه را تعریف می‌کنند. این گروه الزاماً از سطوح بالای دپارتمان نیستند. اشتراک‌های دیگری مانند سابقه کاری، تحصیلات مشابه، محل سکونت یا حتی سبک غذایی و موسیقی مشابه می‌تواند این گروه‌ها را تشکیل دهند. اما در ادامه، همین گروه‌ها هستند که برای مثال، تعیین می‌کنند شخصی که به‌تازگی وارد مجموعه شده است، نباید بیشتر از آنان کار کند یا در جلسات دورهمی اختیاری، نباید حاضر شوند و اگر حاضر شوند، در محیط کار با آنان به‌صورت غیررسمی برخورد می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های انواع سیاست در محل کار گروهی غیررسمی این است که به‌سادگی قابل شناسایی نیستند. مدیرعامل متوجه می‌شود که اتفاقی درحال روی دادن است و نیرویی مانع انجام فعالیت‌ها می‌شود، ولی درست متوجه نمی‌شود که از کجا نشأت می‌گیرد و چطور اتفاق می‌افتد. مدل دوم، همان فیل داخل اتاق است. اتفاقی درحال روی دادن است و شخصی درباره آن صحبت نمی‌کند.
برای مثال، همه متوجه می‌شوند که در همایش یا کمپین یک تیم، عملکردی غیرعادی ضعیف دارد یا رابطه یک تیم با تیم دیگر به طرز فاجعه‌باری خراب است اما شخصی درباره آن صحبت نمی‌کند. اولین قدم برای شما در شناسایی انواع سیاست در محل کار در این دسته، بعد از متوجه شدن حضور این گروه غیررسمی، این است که همه را متوجه وجود آن فیل در اتاق بکنید و به همه جرأت صحبت‌کردن درباره آن فیل را بدهید. شما با یک گروه روبه‌رو هستید؛ پس باید به‌صورت گروهی با آن برخورد کنید و اولین گام این است که مشخص کنید اعضای گروه، چه کاری را انجام می‌دهند. منظور آن نیست که اعضای گروه را معرفی کنید؛ بلکه کاری را که آن گروه انجام می‌دهند را باید معرفی کنید و از این طریق، آن چیز که باب میل خودتان است را انجام دهید.
- مدل سوم: انفرادی رسمی
در مدل سوم انواع سیاست در محل کار ، شما با شخصی روبه‌رو هستید که به‌دلیل موقعیت شغلی، تخصص، دسترسی به منابع یا ارتباط قوی با هیئت‌مدیره، می‌تواند در سازمان تأثیرگذاری بالایی داشته باشد. برای مثال، مدیر نالایقی را تصور کنید که به‌دلیل اینکه اقوام یکی از سهامداران است، به این سِمَت درآمده است. یا مدیرفنی که به‌دلیل دانش فنی زیادی که دارد و وابستگی‌ای که مجموعه به دانش او پیدا کرده است، هرطور که می‌خواهد برخورد می‌کند. یا مدیرمالی که به‌دلیل اختیار داشتن در تعیین زمان پرداخت معوقات شرکت، تأثیرگذاری‌اش در سازمان از مدیرعامل مجموعه بیشتر شده است.
اگر صادقانه بخواهیم نگاه کنیم، در مواجه با چنین شرایطی از سیاست در محل کار ، یا باید دوئل کنید و سراغ جنگ تن‌به‌تن بروید، که معمولاً به شکست منجر می‌شود، یا به‌دنبال این باشید که آن شخص را با خودتان همراه کنید. حال اینکه چطور می‌توانید او را با خودتان همراه کنید، به ذکاوت شما بستگی دارد؛ اما قطعاً در جنگ تن‌به‌تن، علی‌الخصوص در شرایطی که شما در موقعیت ضعف قرار داشته باشید، یعنی موقعیت شغلی پایین‌تری نسبت به آن شخص داشته یا رابطه ضعیف‌تری با هیئت‌مدیره داشته باشید، شکست خواهید خورد.
- مدل چهارم: گروهی رسمی
در مدل چهارم انواع سیاست در محل کار، گروهی که در مجموعه قدرت رسمی و موقعیت شغلی بالایی داشته و تأثیرگذاری بالایی دارند. منظور سازمان‌هایی است که عموماً بروکراسی بالایی دارند و شما بدون طی کردن مراحل کاغذبازی و تأییدیه از مدیران بالادستی، نمیتوانید کاری انجام دهید، که بیشتر با نام سازمان‌های «دولتی» شناخته می‌شوند. البته هیچ کدام از این انواع سیاست در محل کار بیان‌شده، الزاماً «خوب» یا «بد» نیستند؛ چراکه هرکدام، در شرایطی خاص برای مجموعه‌ای می‌توانند کارساز باشد و در شرایطی دیگر، نابودکننده.
مشکل این سیاست در محل کار ، کندبودن آن‌ها است و سازمان به‌دلیل کندبودن فرآیندهایش، فرصت‌های فراوانی را ازدست می‌دهد. پس شما برای مقابله با این گروه در قدرت، کاری که می‌توانید انجام دهید، ایجاد یک تیم با متدولوژی اجایل برای نشاندادن قدرت انجام کار، بدون پیروی کردن از بروکراسی این گروه است و رفته‌رفته، با نشاندادن موفقیت این گروه اجایل و بیشتر تکرارکردن آن، این سیاست را خنتی کنید و آن‌طور که میل خودتان است، سازمان را طراحی کنید. (مقاله طراحی محیط کار به شما کمک می‌کند تا به‌شکل مدرن، محل کار خود را طراحی کنید.)
چرا محیط کاری «سیاسی» می‌شود؟ (نگاهی فردی)
براساس تحقیقات مختلف، سیاست در محل کار تقریباً در تمام دنیا فارغ از اندازه و ویژگی‌های افرادی که در آن مشغول هستند وجود دارد. اما چه توضیحی برای این پدیده وجود دارد و چرا محیط کار سیاسی می‌شود؟ برای درک این موضوع، می‌توان ۵ توضیح مختلف ارائه کرد:
- هویت اجتماعی (Social Identity): تئوری هویت اجتماعی بیان می‌کند که افراد، علاقه‌مند هستند تا خود را در قالب گروه معرفی کنند. برای مثال، این گروه می‌تواند دپارتمانی که در آن کار می‌کنند باشد یا گروهی از افراد سازمان که بعد از زمان کار با یکدیگر هستند و افراد در این گروه ممکن است وارد بازی‌های سیاسی شوند تا منافع را برای گروه خود بیشتر کنند و در جنگ «ما علیه آن‌ها» قرار گیرند که باعث رقابت داخلی یا جداشدن گروه‌های کاری شود.
- خطاهای شناختی: یکی دیگر از توضیحاتی که برای جریانات سیاسی محیط کار می‌توان ارائه کرد، خطاهای شناختی‌ای است که درگیر آن هستیم. مانند سوگیری «تأیید» (Confirmation bias) که در آن افراد دنبال اطلاعاتی می‌گردند که نظریه خود را تأیید کند که باعث تقویت جناح سیاسی می‌شود که در آن قرار دارند و یا سوگیری گروهی (In Group bias) که باعث می‌شود برای همراه‌شدن با یکی از اعضای گروه با دیگر گروه‌ها در رقابت و بازی سیاسی آغاز شود؛ البته درباره خطاهای شناختی در این مقاله به‌طور کامل‌تر توضیح داده‌ایم.
- اعتمادبه‌نفس: اعتمادبه‌نفس مثبت و به اندازه می‌تواند باعث پیشرفت در محیط کار شود. اما اگر این اعتمادبه‌نفس از حد خودش فراتر رود یا از پایین‌تر از حداقل قرار گیرد، باعث کمک به شکل‌گیری بازی‌های سیاسی می‌شود. فردی که اعتمادبه‌نفس بالایی دارد، تلاش می‌کند قدرت و تأثیر خود را با شکل‌دهی گروه‌های سیاسی افزایش دهد. همچنین فردی که اعتمادبه‌نفس پایینی دارد، در این گروه‌های سیاسی قرار می‌گیرد تا تأیید دریافت کند و مورد تقدیر قرار گیرد.
- ویژگی‌های شخصیتی: ویژگی‌های شخصیتی بخصوصی می‌تواند در شکل‌گیری بازی‌های سیاسی مؤثر باشد؛ مانند برون‌گرایی یا توافق‌پذیری (Agreeableness). شخصی که برون‌گرایی بالایی دارد، می‌تواند در شبکه‌سازی و ساختن همراهان، بسیار مؤثر عمل کند؛ درحالیکه افرادی توافق‌پذیری بالایی دارند، ممکن است برای جلوگیری از درگیری با این افراد همراه شوند.
- هوش هیجانی: هوش هیجانی به‌تنهایی یک مؤلفه مهم در شکل‌گیری جریان‌های سیاسی محیط کار است. افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند، قادرند به‌طور مؤثر، احساسات خود را مدیریت کنند و احساس دیگران را متوجه شوند. این موضوع آنان را قادر می‌سازد تا در موقعیت‌های مختلف، واکنش بهتری از خود نشان و قدرت سیاسی خود را افزایش دهند. این افراد بهتر می‌توانند رابطه بسازند، تعارضات را حل کنند و خود را در شرایط استرس‌آور کنترل کنند.
تصورات اشتباه سیاست در محل کار
برای اینکه بتوانید سیاست کاری را خوب درک کرده و به دیگران هم کمک نمایید که این موضوع را به‌خوبی درک کنند، لازم است با تصورات رایج اشتباهی که وجود دارد، بیشتر آشنا شوید و دلیل اشتباه بودن آن‌ها را بدانید:
- در سازمان یا می‌تونی آدم خوبی باشی یا درگیر سیاست می‌شی!
وقتی درباره انواع سیاست صحبت می‌کنیم، کلماتی که به یاد می‌آوریم معمولاً سمی، ناامیدکننده، بی‌عدالتی، خسته‌کننده، غیرضروری، غیبت، زیرآب‌زنی و دلسردکننده است. البته درست است! این کلمات با سیاست سازمانی عجین شده‌اند اما واقعیت این است که سیاست در محل کار یک ابزار است؛ می‌توانید از این ابزار به‌صورت مفید یا غیرمفید استفاده کنید. درنهایت، سیاست کاری چیزی جز «تلاش‌هایی غیررسمی و پشت صحنه که صورت می‌گیرد تا افراد علایق، افراد موردپسند و اولویت‌های خود را موفق کنند»، نیست.
شرایطی را تصور کنید که هیئت‌مدیره قرار است بین دو پروژه، دو نفر را انتخاب و سرمایه‌گذاری کند. اینکه این دو نفر قبل از جلسه رسمی به‌دنبال درک علایق اعضای هیئت‌مدیره، پرزنت قوی، نشاندادن نقاط قوت طرح خود و توانایی‌های اجرایی خود باشند، نه‌تنها بد نیست؛ بلکه باعث پویایی بیشتر سیستم و افزایش بهره وری در سازمان می‌شود. اما اگر در همین مثال، دو نفر به‌دنبال تخریب طرح‌ها و نشان دادن نقاط ضعف یکدیگر باشند، نمونه‌ای از محیط کار سمی و سیاست در محل کار مضر است که استرس و تنش را در مجموعه افزایش می‌دهد. تعیین‌کننده اینکه این بازی مفید باشد یا مضر، شما هستد. همچنین ما در مقاله استرس در محیط کار به راه‌های مدیریت استرس کاری پرداخته‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم حتماً آن را مطالعه نمایید.
- می‌توانید از انواع سیاست کاری دور بمانید!
حقیقت این است که شما نمیتوانید از انواع سیاست در محل کار دور بمانید. در مثال بالا، چه در زمانی که سیاست مضر در حال اجراست چه زمانی که سیاست مفید جاری است، شما نمیتوانید کاری نکنید. البته که قطعاً می‌توانید «کاری نکنید»، اما این کاری نکردن به قیمت کنار گذاشته شدن طرح، کم تأثیر شدن فعالیت‌ها و احتمالاً منزوی‌شدن شما در سازمان تمام می‌شود. البته هستند افرادی که ترجیحشان این است که یک گوشه در اتاقی بنشینند و صرفاً امور دفتری خود را انجام دهند؛ اما شما که خواننده این مقاله سیمپل اچ آر هستید، قطعاً جزو افراد تأثیرگذار سازمان هستید و نمیتوانید چنین کاری کنید!
- سیاست کاری تأثیری بر عملکرد شما ندارد!
سازمان، مدرسه نیست که صرفاً با تمرکزکردن برروی دروسمان و گرفتن نمراتی عالی، بتوانیم خود را به ۱۰ درصد تاپ کلاس تبدیل کنیم. باوری که می‌گوید «کارمان باید خودش، خودش را نشان دهد.» دروغی بیش نیست. انواع سیاست در محل کار آن جایی اهمیت پیدا می‌کند که این انسان‌ها هستند که کار را توضیح و نمایش می‌دهند. اختصاص‌دادن زمان برای توضیح‌دادن کارمان و تأثیری که بر سازمان می‌گذارد، نه‌تنها بی‌تأثیر نیست؛ بلکه پیشرفت شغلی و عملکردمان به آن بستگی دارد. نمایش دادن کاری که انجام داده و تأثیری که در سازمان ایجاد کرده‌اید، نه‌تنها قسمتی تجملاتی و غیرضروری در کار نیست؛ بلکه قسمتی ضروری از فرآیند هر کاری است.
- سیاست سازمانی فقط در کار حضوری است!
این هم تصور اشتباه دیگری است که می‌گویند انواع سیاست در محل کار ، تنها زمانی ایجاد می‌شود که باید افراد باهم به‌صورت حضوری در تعامل باشند. اما واقعیت این است که این «سیاست کاری» در محیط آنلاین با توجه به اینکه تعامل بین افراد کمتر می‌شود، درست است که کاهش می‌یابد، اما تأثیر کارهایی که در محیط آنلاین انجام می‌دهید، بسیار بیشتر از محیط آفلاین خواهد بود و اصلاً نمی‌توان گفت که محیط کار آنلاین، به‌دور از سیاست کاری است.
در مثالی از سیاست در محل کار تصور کنید که زمان پایان اسپرینت امروز، ساعت ۵ عصر است. از پنج نفر اعضای تیم، یک نفر به‌عنوان اولین نفر، تسک خود را یک ساعت زودتر آپلود کرده و سپس شروع به صحبت‌کردن با مدیر خود درباره پروژه و اسپرینت بعدی می‌کند. یک نفر نیز آخرین نفر و رأس ساعت پنج، تسک خود را آپلود می‌کند و منتظر می‌شود تا مدیر تیم، جلسه اسپرینت بعدی و تسک‌ها را اعلام کند. قطعاً با همین تفاوت یک ساعته، در ذهن مدیر تفاوت بسیاری بین این دو شخص ایجاد شده است؛ با اینکه شاید کار این دو نفر با یکدیگر هیچ تفاوتی ازنظر کیفیت نداشته باشد و تنها این سیاست در محل کار است که در اینجا تفاوت ایجاد نموده.
- سیاسی کاری، ژنتیکی است
برخی تصور می‌کنند که توانایی انجام فعالیت سیاسی در سازمان، مهارتی ژنتیکی است و در خون شخصی که کارهای سیاسی انجام می‌دهد، قرار دارد؛ اما حقیقت این است که فعالیت سیاسی، یک مهارت است که نیاز به تمرین‌کردن دارد، قطعاً هستند افرادی که به‌صورت ژنتیکی توانایی بیشتری دارند، اما باید بدانیم که برای فعالیت سیاسی و به‌طور کلی، انواع سیاست در محل کار، نیاز به استعداد خدادادی نداریم و به‌راحتی می‌توانیم با تمرین نیاز خود را مرتفع کنیم.
نحوه برخورد با انواع سیاست در محل کار
نحوه برخورد کارکنان با انواع سیاست در محل کار را می‌توان به چهار دسته مختلف تقسیم کرد، شما به‌عنوان مدیر سازمان یا فعال منابع انسانی، می‌توانید با درک تفاوت بین رفتار پرسنل نسبت به امور سیاسی، بازی خود را بهتر پیش ببرید.
- متنفر: کسانی که از حاشیه و امور سیاسی سازمان به هر نحوی پیشگیری می‌کنند و اصلاً وارد این امور نمی‌شوند. البته دلیل اینکه وارد نمی‌شوند و دلیل عدم ورود آن‌ها به مسائل سیاسی این است که به ضرر آن‌هاست، موضوع دیگری است؛ اما در هر سازمانی، عده‌ای هستند که در این گروه قرار می‌گیرند.
- دعوایی: ظرافت در کارشان ندارند، اهل دعوای رودررو هستند، اگر مسئله‌ای پیش بیاید، ترجیح می‌دهند که پیش بروند و چهره‌به‌چهره شخص با آن روبه‌رو شوند. تفاوت آن‌ها با گروه «متنفر» در انواع سیاست در محل کار این است که این گروه به‌صورت «فعال» در برخورد با مسائل سیاسی پیش می‌روند؛ درحالیکه گروه «متنفر» به‌صورت «منفعل» عمل می‌کنند. ترجیح آن‌ها این است که کاری نکنند و تا جای ممکن واکنشی نشان ندهند.
- گنگ: این افراد با تیمشان وارد عمل می‌شوند و یک بازی سیاسی تمام‌عیار انجام می‌دهند. معمولاً تکی کاری نمی‌کنند و در تعاملات تکی بیشتر در حالت جمع‌آوری اطلاعات باقی می‌مانند تا بعداً با اعضای گروهشان به اشتراک بگذارند و واکنش درستی از خودشان نشان دهند.
- چرچیل: این افراد به‌صورت تکی وارد عمل می‌شوند و صحنه بازی را تغییر می‌دهند. معمولاً باید از سطح قدرت بالایی در سازمان برخوردار باشید که بتوانید نسبت به انواع سیاست در محل کار این چنین عمل کنید. این افراد قشنگ بازی می‌کنند و مانند چرچیل، در هر موقعیت و شرایطی، واکنشی متناسب با آن طراحی می‌کنند.
چگونه سیاست‌باز خوبی شویم؟
اطلاعات کاملی درباره انواع سیاست در محل کار در این مقاله وجود دارد که قطعاً لازم نیست تمام پرسنل سازمان آن را بدانند؛ اما اگر بخواهیم در سازمان به پرسنل خود راهنمایی کنیم که از انواع سیاست کاری نترسند، آن را یاد بگیرند و تمرین کنند، دقیقاً باید چه چیزی را یاد بگیرند و تمرین کنند؟
- درک سیاست: اولین گام این است که شخص درک کند که گروه‌های سیاسی فعال در مجموعه چه افرادی هستند؟ خودش در کجای این شبکه قرار دارد و در کجا دچار مشکل است؟ درک این نکته است که «سیاست کاری» کمتر درباره انجام «کار» بوده و بیشتر درباره فهمیدن «انگیزه‌های انجام کار» است. یک نمونه انواع سیاست در محل کار، جلسات راهرویی است که قبل از یک جلسه مهم در گروه‌های کوچک درحال برگزاری است.
- تقویت روابط: اگر قرار باشد در این بازی، قشنگ کار کنید، فرقی ندارد که در چه سطحی از سازمان قرار دارید یا هدفتان چیست، در هرصورت، تقویت روابط، یکی از اولویت‌های اساسی شما برای این است که بتوانید قدرت سیاسی خود را افزایش دهید.
- می‌توانید کشته شوید: در بازی انواع سیاست در محل کار، هدف این است که کاری که انجامش به‌طور رسمی دشوار یا زمان‌بر است را بتوانید ازطریق (عموماً) روابط غیررسمی، سریع‌تر و راحت‌تر انجام دهید؛ حال در این بازی ممکن است بارها شکست بخورید. به یاد داشته باشید که در این بازی سیاست کاری می‌توانید بارها و بارها شکست بخورید و هیچ اشکالی هم ندارد.
به‌سادگی، سیاسی بازی کنید!
بازی انواع سیاست در محل کار ، «بازی» است. لازم است تلاش کنید تا از انجام دادن آن لذت ببرید؛ زیرا معمولاً افرادی که در صدر این بازی هستند، این ویژگی را دارند. علاوه‌بر این‌ها، معمولاً افراد صبوری هستند. تنها با لذت‌بردن از این بازی است که می‌توانید هر شکست را تحمل کنید، دوباره طراحی کرده و نقشه بکشید و بازی کنید. این کار کثیف نیست؛ یعنی می‌تواند کثیف هم باشد، اما الزاماً کثیف نیست و می‌تواند در خدمت سازمان و تعالی پرسنل باشد. اما مانند چاقویی دولبه، می‌تواند باعث فروپاشی مجموعه نیز بشود.
نکته جالب اینجاست که شما به‌عنوان فعال منابع انسانی، می‌توانید تعیین‌کننده‌ترین فرد کل این بازی سیاست در محل کار باشید؛ زیرا ساختار سازمانی را می‌دانید، منافع مجموعه را درنظر می‌گیرید، اندکی علم روانشناسی می‌دانید و می‌دانید که چطور می‌توانید افراد را همراه خود کنید و بسیاری دانش دیگر که در این بازی جذاب انواع سیاست سازمانی ، می‌توانید از آن بهره ببرید.
نظرات شما