چرا مانیتورینگ کارمندان به شکست منجر می شود؟

مانیتورینگ کارمندان و دلایل بی نتیجه بودن آن

مانیتورینگ کارمندان در روزهای کرونایی یکی از معضلات سازمان‌ها در رابطه با مدیریت دورکاری تبدیل شد. با آمدن کرونا، درخواست جهانی برای نرم افزار‌های مانیتورینگ کارکنان برای کنترل آنان و ارزیابی عملکرد به‌طرز چشم‌گیری افزایش داشت. سرچ عباراتی مثل: «چگونه کارکنان دورکار خود را مدیریت کنیم؟» تا هزار درصد رشد داشت و فروش نرم‌افزارهایی که فعالیت کارکنان را از طریق گوشی، لپ‌تاپ و موقعیت‌سنج گوشی کنترل می‌کرد، به بیشترین حد خود در طول تاریخ رسید. در این مقاله مانیتورینگ کارمندان در سیمپل اچ آر می‌خواهیم بررسی کنیم که آیا این شرایط برای سازمان و کارکنان واقعا مفید بوده است؟ با ما همراه باشید.

چرا از نرم افزار مانیتورینگ کارمندان استفاده می شود؟

پیش از هرچیزی در ابتدا بیایید ببینیم چرا از نرم افزار مانیتورینگ کارمندان استفاده می شود؟ علت استفاده از این سیستم‌ها، کنترل کردن کارکنان است اما همیشه جوابگو نیست.

بعضی از این نرم‌افزارها واقعاً برای مانیتور کردن سلامت کارمندان بود. مانند یکی از نرم‌افزارهای مایکروسافت که اطلاعات سلامت کارکنان را ازطریق ساعت هوشمند دریافت می‌کرد. اطلاعاتی نظیر فشار خون و تپش قلب که درنهایت یک عدد را به عنوان عدد استرس به آن‌ها نشان می‌داد و پیشنهادی برای بهتر کردن حالشان ارائه می‌کرد.

اما درصد بالایی از نرم افزار‌های مانیتورینگ برروی عملکرد پرسنل نظارت مستقیم دارند.

این نرم‌افزارها می‌خواهند بدانند که برای مثال، هر برنامه‌نویس در طول روز، چند خط کد می‌نویسد، چندبار بین برنامه‌های مختلف می‌چرخد، چقدر از پای سیستم بلند می‌شود، چند دقیقه در جلسه حضور دارد و چگونه مستندسازی برای کدهای نوشته شده را انجام می‌دهد.

یا در شرکتی که در حوزه مارکتینگ فعالیت دارد، این نرم افزار مانیتورینگ کارمندان را برروی سیستم پرسنل نصب کرده است و هر ده دقیقه، یک اسکرین‌شات از صفحه می‌گیرد تا زمانی که برروی هر تسک می‌گذارند را تحلیل کنند. یا حتی آمازون برای راننده‌های خود برروی گوشی‌های هوشمندشان، نرم‌افزار کنترل موقعیت نصب کرده است تا از درنظر گرفتن مسیر درست برای تحویل کالا مطمئن شود و رفتارهای خطرناک رانندگان را کنترل کند.

آیا استفاده از نرم افزارهای مانیتورینگ کارکنان مفید است؟

پاسخ هرسؤال در منابع انسانی، «بستگی دارد» است. قطعاً مکان‌ها و شرایطی وجود دارد که استفاده از نرم افزارهای مانیتورینگ مؤثر باشند و تأثیر خوبی در سازمان بگذارند؛ اما در بسیاری از مواقع هم استفاده از این برنامه‌ها، نه‌تنها مؤثر نیست، بلکه مخرب است! در ادامه، توضیحات بیشتری برای اینکه چرا استفاده از نرم افزارهای مانیتورینگ کارمندان مخرب است، خواهیم داد.

چرا مانیتورینگ کارمندان پاسخگو نیست؟

اما به‌راستی چرا مانیتورینگ کارمندان پاسخگو نیست؟ در تحقیقی که دانشگاه آریزونا انجام شد، ۲ گروه صد نفره مورد آزمایش قرار گرفتند. به هر دو گروه، کار مشابهی برای انجام داده شد. تنها به گروه اول گفته شد که نرم افزار‌های مانیتورینگ برروی سیستم‌ آن‌ها و شرکت قرار دارد و به گروه دوم گفته شد که هیچ مانیتورینگی وجود ندارد. سپس به هر دو گروه فرصتی برای تقلب کردن به صورت غیرمحسوس نیز داده شد.

گروهی که گفته شده بود در حال مانیتور شدن هستند، بسیار بیشتر نسبت به گروه دیگر دست به کارهای غیراخلاقی، مثل خراب کردن وسایل شرکت، دزدی، عمداً کند کار کردن، دستورالعمل را نادیده گرفتن و استراحت‌های طولانی زدند.

اما چرا این کار را انجام می‌دهیم؟ موضوع، نرم افزار مانیتورینگ کارمندان نیست؛ بلکه موضوع این است چرا وقتی چیزی را به این شکل نظارت و کنترل می‌کنیم، عموماً به شکست منجر می‌شود. در ادامه به دلایل شکست آن می‌پردازیم.

دلایل شکست مانیتورینگ کارکنان

یکی از دلایل شکست مانیتورینگ کارکنان این است که شخصی که درحال مانیتور شدن است، مسئولیت کار خودش را برعهده شخص مانیتور کننده می‌اندازد. درحالی که شخصی که مانیتور نمی‌شود، مسئولیت کارش را بیشتر خودش برعهده می‌گیرد و بیشتر براساس ارزش‌های اخلاقی‌اش عمل می‌کند.

در چنین شرایطی، وقتی که مانیتورینگ قطع شود، یا شخص احساس کند که جایی وجود دارد که می‌تواند از مانیتورینگ فرار کند، با کنار گذاشتن احساس مسئولیت‌پذیری خودش و بدون اینکه به ارزش‌های اخلاقی خود نگاه کند، نه اینکه ارزش اخلاقی نداشته باشد، بلکه برای اینکه قدرت و اولویت مانیتورینگ شما را بالاتر از ارزش اخلاقی خودش می‌داند، تقلب می‌کند و خلاف انجام می‌دهد؛ زیرا شما را در تقابل با خودش می‌بیند و بردن در این تقابل، جذاب‌تر از ارزش‌های اخلاقی‌اش می‌شود.

البته می‌دانیم که این اتفاق همیشه و در همه شرایط برای افراد یکسان نیست. کما این که افرادی نیز هستند که حتی اگر پلیس و دوربین نباشد، تند نمی‌روند.

یکی دیگر از دلایل این اتفاق را که شاید بتوان نوعی لج‌بازی خطاب کرد، می‌توان بررسی کرد. (تو می‌خواهی این کار را انجام دهم و مدام نظارت می‌کنی؟ باشه! پس اگر حواست نبود، کاری رو می‌کنم که حرصت در بیاد!)

رابطه انگیزه و تاثیرگذاری مانیتورینگ بر نتایج کارکنان

برای بررسی رابطه انگیزه با اثرگذاری مانیتورینگ کارمندان باید بدانید که ما دو نوع انگیزه داریم.

1. انگیزه‌های درونی
2. انگیزه‌های بیرونی

ما به صورت ذاتی علاقه داریم که کار درست را انجام بدهیم و انگیزه‌های “درونی” اولویت زندگی ما هستند.

اتفاقی که با نرم‌افزار‌های مانیتورینگ و به صورت کلی مانیتورینگ کارکنان می‌افتد این است که تمام توجه و تمرکز برروی بهبود عملکرد، ازطریق تحریک انگیزه‌های خارجی، یعنی پاداش و جریمه است.

مانیتورینگ کارمندان برای چه مشاغلی کاربرد دارد؟

اما مسئله اصلی اینجاست که مانیتورینگ کارمندان برای چه مشاغلی کاربرد دارد؟ این نوع عمل کردن، برای بعضی از شغل‌هایی که فرایند انجام کار ۱۰۰ درصد شفاف است، کار معنادار نیست و نمی‌توان انگیزه داخلی جذابی برایش ایجاد کرد، می‌تواند اگر درست اجرا شود، پاسخ دهد.

مانند کارگر خط تولید که قرار است یک پیچ را هرروز برروی هزاران دستگاه ببندد. معنی‌دار کردن این شغل سخت است. نحوه انجام و خروجی شغل هم کاملاً مشخص است و سانت به سانت قابل اندازه‌گیری است.

شما با مانیتور کردن رفتار این شخص و پاداش و جریمه قرار دادن برای عملکرد آن، مثلاً اگر زیر ۵۰۰ عدد باشد، جریمه؛ و اگر بالای ۲۰۰۰ عدد باشد، پاداش؛ احتمالاً بتوانید مانیتورینگ خوبی داشته باشید.

اما برای شغل‌های تخصصی‌تر چطور؟ آیا مانیتورینگ کردن این مشاغل شدنی است؟ آیا می‌توان براساس تعداد خطوط کدنویسی، کیفیت کار را سنجید؟ آیا براساس تعداد ساعاتی که طراح گرافیک در مانیتور فعال بوده، می‌توان کیفیت کارش را سنجید؟ یا براساس تعداد محاسباتی که یک مهندس عمران انجام داده، دقت سازه طراحی شده را می‌توان متوجه شد؟

پس وقتی ما در مشاغلی که پیچیدگی بالایی دارند، سعی کنیم با انگیزه‌های خارجی، مثل پاداش و جریمه، ازطریق مانیتورینگ کارمندان اقدام کنیم اما به دلیل اینکه مشاغل خیلی پیچیده‌تر شده‌اند، عمدتاً با شکست روبه‌رو خواهیم شد؛ زیرا شما نهایتاً بتوانید چند درصد کوچک از کارشان را مانیتور کنید. ولی احساسی که در آن‌ها ایجاد می‌کنید، در آن‌ها باقی خواهد ماند و در آن قسمت‌هایی که نمی‌توانید مانیتور کنید، تلافی خواهند کرد.