تصمیم گیری اشتباه در سازمان و جلوگیری از آن
تصمیم گیری اشتباه بزرگ‌ترین دشمن ما در زندگی است. ما حاصل تصمیماتی هستیم که در گذشته گرفته‌ایم و به چیزی تبدیل می‌شویم که همین الان، در حال قصد کردن درباره آن هستیم. این که شما این مقاله را ادامه بدهید یا نه، خود یک تصمیم است که همین الان گرفته‌اید و امیدواریم که قصد شما بر ادامه دادن این مقاله باشد. ما در این مقاله تصمیم گیری اشتباه در سازمان از سیمپل اچ آر تلاش کردیم تا با شفاف کردن ساختار تصمیم‌گیری در ذهن و اشتباهات رایج آن، کمک کنیم که تصمیمات بهتری بگیریم. شما به‌عنوان مدیر سازمان و فعال منابع انسانی، باید بتوانید که در شرایط حساس مجموعه که نیازمند به همت‌های دشوار است، با فراهم آوردن محیط مناسب، کیفیت تصمیم‌گیری خود و افراد حاضر را تا حد ممکن افزایش دهید.
چرا بعضی از افراد در تصمیم گیری دچار اشتباه میشوند؟
برای این که بهتر با دلایل تصمیم گیری اشتباه آشنا شوید، خوب است به این مثال توجه کنید که توضیح می‌دهد چرا بعضی از افراد در تصمیم گیری دچار اشتباه میشوند؟ تصور کنید که ساعت، ۶:۳۰ دقیقه صبح زنگ می‌خورد. شما قصد می‌کنید که ساعت را برای ۱۵ دقیقه خواب بیشتر کوک کنید یا از خواب بیدار شوید. خود را در آینه نگاه می‌کنید و باتوجه به حالت چهره‌تان، درباره آرایش امروز فکر می‌کنید. به‌سراغ آشپزخانه می‌روید و به صبحانه امروزتان فکر می‌کنید و به همین ترتیب، روال «تصمیم‌گیری» های شما، بعد از یک بازه زمانی ۸ ساعته خواب، که هیچ انتخاب و فکری در طول آن نداشته‌اید، شروع می‌شود. در طی یکی از تحقیقات، مشخص شد که افراد به‌صورت متوسط در طول روز تا ۳۵ هزار تصمیم می‌گیرند، چیزی معادل دو هزار تا در هر ساعت (با در نظر گرفتن ۸ ساعت خواب که در آن فکر و انتخابی نداریم.)
بسیار از فکر و انتخاب‌هایی که ما درطول روز انجام می‌دهیم، ازجمله تصمیم گیری اشتباه و یا صحیح، به‌صورت ناخودآگاه است و با چنان سرعتی انجام می‌شود که توان به یادآوردن آنان را نداریم. خیلی از قصدهایی که در طول روز داریم، بی‌اهمیت هستند و باید در کسری از ثانیه انجام شوند. درواقع این قدرت تصمیم‌گیری بدون این که متوجه شویم و بخواهیم به آن فکر کنیم، یک موهبت به‌حساب می‌آید؛ وگرنه ممکن بود با وجود حجم فکرها و انتخاباتی که ما باید از زمان بیدار شدن انجام می‌دادیم، بیش از یکی دو ساعت توان ادامه دادن زندگی را نداشتیم! تصور کنید که هرروز به این فکر کنید که اول سمت راست دندان را مسواک بزنید یا سمت چپ را.
البته فرآیند تصمیم‌گیری برای هر فرد، متفاوت بوده و تعداد آن نیز متغیر است. اما مسئله ثابت می‌ماند؛ ما درطول روز تصمیمات واقعاً زیادی می‌گیریم، بسیار زیاد!
دلایل تصمیم گیری های اشتباه
این که ما بتوانیم در شرایطی که نیاز به تصمیم‌گیری مهمی داریم، آگاه باشیم و ذهن خود را از حالت اتوماتیک خارج کنیم تا کیفیت آن را افزایش دهیم و از تصمیم گیری اشتباه دور باشیم، از مهم‌ترین کار‌هایی است که می‌توانیم برای افزایش کیفیت زندگی خود در مرحله اول و سپس، افزایش بهره‌وری سازمان انجام دهیم. علم مدیریت و به‌خصوص منابع انسانی، ازجمله علوم است که با یادگیری آن، در مرحله اول شرایط زندگی خود را می‌توانیم بهتر کنیم و سپس، شرایط سازمانمان را بهبود می‌بخشیم.
- تصمیم گیری خسته
حتی پرانرژی‌ترین افراد نیز در فکر و انتخاب کردن خسته میشوند و ممکن است دچار تصمیم گیری اشتباه شوند. ظرفیت ذهن شما برای انتخاب‌های آگاهانه بسیار محدود است و برای ذهن شما فرقی ندارد موضوعی که برای آن همت می‌کنید، انتخاب نوشیدنی است که به مسئول خدمات شرکت می‌خواهید بگوید برایتان بیاورد یا انتخاب استراتژی ورود به بازار محصول جدید شرکتتان. به همین دلیل است که می‌بیند بعضی کارآفرین‌ها و مدیرهای موفق، ست لباس و پوشش و حتی مدل غذا و نوشیدنی که درطول روز مصرف می‌کنند را ثابت نگه می‌دارند تا از ظرفیت فکر و انتخاب‌های ذهنشان بیشترین استفاده را ببرند تا کمتر دچار تصمیم گیری اشتباه شوند.
علاوه‌بر این‌ها، بعضی افراد در صبح قدرت فکر و انتخاب بهتری دارند و بعضی افراد در بعدازظهر‌ها. توجه به زمان مناسب کاری شما نیز از موضوعاتی است که باید به آن در انتخاب موضوعات مهم توجه کنید.
- سیل اطلاعات
در مقایسه با ۳۰ سال پیش، مغز ما پنج برابر اطلاعات بیشتری را پردازش می‌کند. دسترسی ما به اطلاعات اطراف خود راحت‌تر شده است و طبیعتاً، دسترسی محیط اطراف نیز به ما، چندین برابر راحت‌تر شده و ما در یک تلاش همیشگی برای پیدا کردن فضایی خالی و افزایش تمرکز خود هستیم. پس پیشنهاد معروف دور بودن از فضای مجازی و اینترنت و گوشی برای مدتی در طول روز،علی‌الخصوص در زمان‌های تصمیم‌گیری، یک توصیه مناسب است. این موضوع کمک می‌کند تا بهتر فکر و انتخاب کنید و از تصمیم گیری اشتباه دور بمانید.
- همه را دریابید
درونگراها در جلسه‌های تصمیم‌گیری، معمولاً افرادی هستند که بهترین نظرات را ارائه می‌کنند و با این وجود، اگر کاملاً موضوع شفاف نباشد که درباره چه چیزی صحبت می‌شود، آن‌ها اصلاً صحبت نمی‌کنند. درواقع در اکثر جلسات، بیش از هفتاد درصد صحبت‌ها توسط سه نفر انجام می‌شود که معمولاً برونگراهای سازمان هستند.
برای این که بتوانید در تصمیم‌گیری‌ها از قدرت افراد درونگراها استفاده ببرید، لازم است موضوع جلسه را برای آن‌ها قبل از برگزاری، کاملاً شفاف ارسال کنید یا حداقل، طول مدت زمانی که هرشخص صحبت می‌کند را مشخص کنید و مطمئن شوید همه از زمان خود استفاده کردند و در عین حال، این افراد را در انتهای لیست قرار دهید تا زمان کافی برای تحلیل کردن و چیدمان جملات خود داشته باشند.
- مولتی تسکینگ (Multi Tasking)
مولتی تسکینگ یکی دیگر از مواردی است که باعث تصمیم گیری اشتباه می‌شود. شغل‌های کمی وجود دارد که شما بتوانید فقط برروی یک کار ذهنی متمرکز شوید. برای مثال، در فرایند جذب و استخدام، شما درحال مصاحبه با شخصی هستید، اما نمی‌توانید جواب کاندیدی را که قبلاً با آن مصاحبه کرده‌اید و منتظر خبرش بودید تا زمان شروع کار را با او فیکس کنید را ندهید. با تمام شدن مصاحبه، باید قبل از این که مطالب از خاطرتان برود، گزارش مصاحبه را تکمیل کنید که نگاهتان به جاب‌بورد می‌افتد که یک کاندیدا ستاره‌دار به شما معرفی شده و او را فوراً چک می‌کنید؛ باتوجه به شرایطی که دارد، سریعاً با او تماس می‌گیرید و جلسه مصاحبه را ست می‌کنید و این روال کار کردن، در اکثر شغل‌های امروزی ما وجود دارد و این برخلاف چیزی است که تحقیقات به ما می‌گوید.
تحقیقات می‌گوید که شما با انجام تنها دو کار ذهنی همزمان، راندمان خود را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهید. پس یکی از کار‌هایی که هنگام تصمیم‌گیری‌های مهم باید انجام دهید، این است که به کار‌هایی که درحال انجامش هستید، آگاه شوید و برای مدتی که درحال فکر کردن هستید، کاری انجام ندهید تا راندمانتان را افزایش دهید و از تصمیم گیری اشتباه دور بمانید.
- احساسات
احساسات ما قسمت غیرقابل جدایی از زندگی روزمره ما هستند. از لحظه‌ای که چشم خود را باز می‌کنیم و حتی قبل از آن، احساسات مختلفی از تشنگی و گرسنگی گرفته تا خشم و افسوس و ناراحتی را تجربه می‌کنیم. همچنین می‌دانیم در شرایطی که احساسات ما در اوج قرار دارد، مانند اوج خشم، خستگی و ناراحتی، عموماً دچار تصمیم گیری اشتباه خواهیم شد.
البته که فکر و انتخاب‌هایی که در قله خشم و خوشحالی گرفته میشوند، عموماً بیشترین آسیب را به ما وارد می‌کنند. ااین درحالی است که امروزه می‌دانیم تصمیم‌گیری در تمام قله‌های احساساتمان، ریسک بالایی دارد و برای انتخاب‌های خوب، باید تا جای ممکن، شرایط را باثبات کنیم و از قله دور باشیم.
چگونه تصمیم درست بگیریم؟
برای این که بتوانید کیفیت انتخاب‌هایتان را افزایش دهید و از تصمیم گیری اشتباه دور بمانید، استفاده از دو قانون زیر می‌توانید تأثیر خوبی داشته باشد:
- شکاک باشید: نمی‌توان گفت که همه افراد، اعتمادبه‌نفس زیادی دارند؛ اما این را می‌توان گفت که عموماً افراد به پروسه‌ای که برای تصمیم‌گیری طی می‌کنند، بیش از چیزی که واقعاً باید اعتماد کنند، اعتماد دارند.
قانون اول این است که همیشه کمی شکاک باشید. اگر بین سه گزینه، هیچ احتمالی برای موفقیت گزینه یک نمی‌دهید، فقط کمی شک داشته باشید و آن را نیز امتحان کنید. اگر فکر می‌کنید گزینه سه، قطعاً راه حل است، کمی شک کنید و همه تخم‌مرغ‌هایتان را روی گزینه سه هزینه نکنید.
- تاریخ را بررسی کنید: قانون دوم برای تصمیم‌گیری بهتر و دوری از تصمیم گیری اشتباه این است که همیشه گذشته را بررسی کنید. فقط در جلسه هیئت‌مدیره می‌نشینید و برای سال آینده برنامه‌ریزی و تارگت‌گذاری می‌کنید، بپرسید که سال گذشته، چند درصد به اهداف نزدیک شدیم. وقتی برای کاهش وزن خود برنامه‌ریزی می‌کنید، چک کنید که در دفعه‌ی پیش، چند کیلو کاهش وزن داشته‌اید. این اتفاق ممکن است شما را ناامید کند، درست است؛ اما قطعاً کیفیت تصمیم‌گیری شما را با دید واقعی‌تری که ایجاد می‌کند، افزایش می‌دهد.
نظرات شما