تجربه کارکنان چیست؟ ۴ راهکار برای بهبود تجربه کارکنان

تجربه کارکنان چیست؟

تجربه کارکنان از حوزه‌های جذاب منابع انسانی است که در ظاهر ساده به‌نظر می‌آ‌ید و کار آن نیز مشخص است: «تا جایی که می‌توانید امکانات بیشتری را در اختیار کارکنان قرار دهید تا تجربه کاری بهتری داشته باشند.» اما در واقعیت برای ایجاد تجربه خوب کارکنان، خرید امکانات و تجهیزات، نه این که بی‌ارزش باشد، بلکه ساده‌ترین قسمت کار و البته، جزو کم‌تأثیرترین قسمت‌ آن است. در گذشته این رویکرد جواب می‌داد که سازمانی به‌دلیل این که «ناهار رایگان» یا «میز فوتبال‌دستی» یا «کوپن خرید» به پرسنل خود ارائه می‌داد، تجربه کاری بهتری هم در مقایسه با رقبای خود، که اصلاً نمی‌دانستند این مفهوم چیست، می‌ساختند.

ما در حال حاضر با نسل جدیدی (نسل زد) روبه‌رو هستیم که در پاسخ به این اقدامات قدیمی منابع انسانی می‌گویند: «خب که چی حالا؟» نسلی که نیازهایشان فراتر از این امکانات و تجهیزات رفته است و بعد از این که نیاز‌های اساسی آنان تأمین شود، یعنی شرایط حقوقی و امکانات رفاهی حداقلی، دیگر با ترفند‌هایی نظیر «جشن‌های دوره‌ای» و «محیط کار صمیمانه» حاضر به کارکردن در سازمان نمی‌شوند و به‌دنبال مفاهیم و اتفاقاتی عمیق‌تر در سازمان برای خود می‌گردند. البته افراد به‌دنبال اتفاق عجیب و غریبی نیستند،‌ آن‌ها می‌خواهند «انسان» دیده شوند و مانند یک انسان با آنان برخورد شود، نه مانند یک نیروی کار. به‌نظر می‌رسد که سازمان‌ها در حال حاضر وارد یک دعوای «امکانات تجربه کارکنان» شده‌اند؛ به‌طوری که شرکت‌های فورچون ۵۰۰ هم سالانه به‌ازای هر نفر، چیزی حدود ۳ هزار دلار هزینه این امکانات می‌کنند. ما در این مقاله تجربه کارکنان در سیمپل اچ آر، چند راهکار ساده برای بهبود تجربه کاری پرسنل در سازمان‌ها پیشنهاد می‌کنیم.

بهبود تجربه کارکنان

تجربه کارکنان برای حفظ و نگهداشت نیروی انسانی در سازمان‌ها اهمیت زیادی دارد و همانطور که گفته شد، انتظارات نسل جدید از آن، چیزی فراتر از موارد رایج در مجموعه‌هاست. در ادامه به ۴ نکته برای بهبود تجربه کارکنان اشاره می‌کنیم که تأکید این پیشنهادات، برروی سه حوزه زیر است:

1. احساس آرامش روانی
2. احساس آرامش فیزیکی
3. احساس آرامش مالی

• اتصال بین داخل و خارج کار

از دوره‌ای که تلاش کل سازمان این بود که مرز قرمز پررنگی بین زندگی خارج از کار و کار بکشند، در حال گذر هستیم. به‌لطف وجود کرونا و دورکار شدن پرسنل، این ترکیب شدن زندگی شخصی و کاری با به‌وجود آمدن صحنه‌هایی در حین ویدئوکال، که یک‌دفعه فرزند یکی از پرسنل جلوی دوربین می‌پرید و شیطنت می‌کرد، بیشتر شد. بنابراین کارکنان نه‌تنها به‌دنبال سازمان‌هایی نیستند که زندگی شخصی‌شان را نادیده بگیرد، بلکه برعکس، به‌دنبال سازمانی هستند که به زندگی شخصی آن‌ها احترام بگذارد و آن‌ها را ارزشمند بداند. این ارزشمندی و اهمیت به تجربه کارکنان شاید این باشد که در سازمان، مراسم‌ها و جلسات فصلی به‌صورت خانوادگی برگزار شود، شاید این باشد که سازمان بداند هر شخص، خانواده‌ای چند نفره دارد و برای جشن سال نو، کادوها را مناسب تعداد افراد خانواده پرسنل تهیه کند، شاید این باشد که وقتی مدیر، شخص را می‌بیند، علاوه‌بر این که حال او را می‌پرسد، حال خانواده او را نیز بپرسد. کارهایی ساده ولی درعین حال عمیق که روابط کاری را به روابط انسانی تبدیل می‌کند.

• فراتر از قدرت اختیار

در حال حاضر همه شرکت‌ها دورکاری را تجربه کرده‌اند یا اگر تجربه نکرده‌اند، سازمان به شکلی بوده است که امکان آن را نداشته است؛ مثل شرکت‌های تولیدی. پس دیگر حتی گزینه‌ی دورکاری هم جزو گزینه‌های جذاب برای بهبود تجربه کارکنان نیست. اما شرکت‌های پیشرو در این حوزه، فراتر از ساعات و محل کار حرکت کرده‌اند و به پرسنل خود این اختیار را می‌دهند که انتخاب کنند روی چه پروژه‌ای و با چه اشخاصی می‌خواهند کار کنند. در عمل شاید چیزی شبیه این شود که شما اعلام می‌کنید که پنج پروژه پیش رو دارید و از افراد می‌خواهید که خودشان تیم‌‌های هر پروژه را انتخاب کنند؛ قدرت انتخاب ساعات کاری، محل کار، پروژه و افراد همکاری را از این طریق به پرسنل می‌دهید.

• امکان پیشرفت غیر شغلی

امکان پیشرفت شغلی از گزینه‌های روی میز تقریباً تمام سازمان‌ها شده است: «ما تیمی عالی داریم که شما را در مسیر پیشرفت شغلی همراهی می‌کنند.» اما اگر به‌دنبال بهبود تجربه کارکنان هستیم، باید فراتر از این مسائل نگاه کنیم. شرکت‌های پیشگام در این حوزه، نه‌تنها امکان پیشرفت در حوزه‌های کاری خود را فراهم می‌کنند، بلکه در حوزه‌های دیگر غیرکاری نیز شرایط رشد را محیا می‌کنند؛ یعنی حتی آموزش موسیقی، زبان خارجی و رشته ورزشی که شاید به‌ظاهر غیرمرتبط با سازمان باشد، اما عمیقاً احساس توجه به پرسنل و رابطه انسانی را در مجموعه تقویت می‌کند.

• معنایی اجتماعی

تحقیقات گارتنر نشان داده است که ۷۰ درصد پرسنل، وقتی سازمانشان در اتفاقات سیاسی و اجتماعی واکنش نشان می‌دهد، تعلق سازمانی و احساس رضایت شغلی بیشتری دارند. البته این موضوع در ایران خیلی حساس است و کسب و کارها به‌راحتی نمی‌توانند در این موضوعات نظر خود را بیان کنند. همچنین می‌دانیم که لازم نیست سازمان‌ها الزاماً واکنش‌های سیاسی و اجتماعی خود را در محیط بیرون اعلام کنند، می‌تواند در جلسات داخلی غیررسمی سازمان بیان شود. از این طریق، علاوه‌بر مشخص شدن واکنش سازمان نسبت به اتفاقات، باعث افزایش نرخ رضایت کارکنان شود. اما سؤال اینجاست که سازمان، چه رویکردی نسبت به اتفاقات سیاسی و اجتماعی باید نشان داد؟

لازم است بدانیم که هدف از واکنش نشان دادن به اتفاقات سیاسی و اجتماعی ما در سازمان و به‌عنوان مدیران سازمان، تنها نشان دادن واکنش خودمان نیست؛ بلکه افزایش نرخ رضایت و تجربه کارکنان و در نتیجه، افزایش نرخ بهره‌وری سازمان است. پس بهتر آن است که برای انتخاب واکنش مناسب نسبت به اتفاقات، کمیته یا جلسه‌ای برگزار شود و نوع واکنش در آن ازطریق مشارکت خود پرسنل مشخص شود. البته که اگر سازمان کوچک باشد، شاید نیازی به این جلسه هم وجود نداشته باشد و واکنش مورد علاقه پرسنل از قبل مشخص است.

راهکار سیمپل اچ آر برای بهبود تجربه کارکنان ?

اگر قصد دارید برای بهبود تجربه کارکنان در حوزه امکانات و تجهیزات، کار خاصی انجام دهید، اجازه تردد حیوانات خانگی پرسنل به سازمان یا حتی نگهداری از یک حیوان خانگی در محل کار را صادر کنید. امروزه در کشورهای پیشرفته، اجازه انجام این کار به دلایل مختلف، که مختصر از آنان در زیر آورده شده است، داده می‌شود:

• بهبود جذب و استخدام: به‌طور متوسط در دنیا، از هر ۵ نفر، یک نفر حیوان خانگی دارد و این عدد بعد از دوران کرونا، رشد چشم‌گیری داشته است. علی‌الخصوص اجازه چنین کاری در نسل زد، که ارتباط و نزدیکی بیشتری با حیوانات برقرار کرده‌اند، علاوه‌بر اینکه شما را از ۹۹ درصد سازمان‌های ایرانی متمایز می‌کند، تأثیر خوبی در برند کارفرمایی و قدرتتان در فرایند جذب و استخدام خواهد داشت. (به افرادی فکر کنید که به‌دلیل نگهداری از حیوان خانگی‌شان، تنها به‌صورت ریموت کار می‌کنند و شما با این طرح، امکان استفاده از توانمندی آنان را خواهید داشت.)
• بهبود سلامت کارکنان: براساس تحقیقات مختلف، ثابت شده است که حضور حیوانات در محیط کار، باعث افزایش کیفیت کار و افزایش بهره وری در سازمان، بهبود کیفیت زندگی، افزایش قدرت ذهن و افزایش نرخ تعامل و رضایت آن‌ها از زندگی می‌شود (منبع).
• بهبود تعامل: یکی دیگر از اتفاقات جالبی که با آمدن حیوان خانگی به محل کار روی‌ خواهد داد، بهبود تعامل و کار تیمی در پرسنل سازمان است (منبع). البته این اتفاق شاید به‌دلیل این باشد که با حضور حیوانات خانگی در محل کار، احساس تنهایی یا جداافتادگی پرسنل کاهش می‌یابد، برای صحبت‌های غیرکاری، موضوعی جذاب اضافه می‌شود، تعاملات افراد را با یکدیگر افزایش می‌دهد و باعث بهبود تجربه کارکنان شود. علاوه‌بر این‌ها، حضور حیوانات خانگی برای افرادی که دچار معلولیت‌های جسمی، ذهنی یا حرکتی هستند یا حتی افرادی که در حال گذر از دوران سختی در زندگی خود هستند، می‌‌تواند مفید باشد؛ زیرا حیوانات بدون آنکه دلیل این شرایط را بپرسند، صرفاً با افراد، همراهی همیشگی خود را دارند.

قطعاً تصمیم‌گیری انجام این کار برای بهبود تجربه کارکنان ، موضوعی پیچیده است و لازم است تا جنبه‌های مختلف سیاسی و مذهبی سازمانتان را مدنظر قرار دهید. اما حیوان خانگی را صرفاً محدود به سگ یا گربه نکنید؛ می‌تواند حتی یک آکواریوم، خرگوش یا طوطی باشد. همچنین اگر تصمیم شما بر اجرای این کار است، آهسته آهسته پیش بروید و اجازه دهید بازخورد دریافت کنید و سپس ادامه دهید.

در شرایط بازاری که پول‌دارترین کارفرماهای کشور، درحال اعطای آیپد و لپ‌تاپ به کارکنان خود هستند تا تجربه کارکنان را بهبود بخشند، این کار، علاوه‌بر اینکه اصلاً هزینه زیادی ندارد، می‌تواند بازخورد خیلی خوبی داشته باشد. در نهایت، این نکته را به یاد داشته باشید که شاید تعدادی از پرسنل، از حیوانات احساس خوبی دریافت نکنند؛ بنابراین محل نگهداری و حضور حیوانات خانگی را در دفتر حتماً مشخص و محدود کنید.

به سادگی، تجربه کارکنان را بهبود دهید

بهبود تجربه کارکنان، همان‌طور که مشخص است، بهبود «تجربه» است و بهبود دادن «تجربه»، نیازمند زمان و انرژی است. انجام کارهایی که در بالا معرفی شد، الزاماً در نوشتن متن آگهی استخدام یا عکس برای صفحات اجتماعی شما نمی‌گنجد، چراکه کارهایی عمیق و از جنس بهبود روابط بین انسان‌ها است. همه هدف «تجربه کارکنان» نیز در این دوره این است که به پرسنل سازمان، مانند یک انسان نگاه شود نه یک قرارداد، و هرچه به این رابطه انسانی نزدیک‌تر شویم، شرایط بهتری را نیز تجربه خواهیم کرد.