چگونه رهبران غیر رسمی در سازمان روابط کاری خوب ایجاد می کنند؟

راز روابط کاری خوب در رهبران غیر رسمی در سازمان

رهبران غیر رسمی، درواقع همان افرادی هستند که سازمان را رهبری می‌کنند. این افراد، که شاید تاکنون نمی‌توانستیم درک کنیم که باوجود این که قدرت سازمانی بالایی ندارند، چرا واقعاً در سازمان تأثیرگذار هستند، همان افرادی‌اند که بقیه افراد در یک مجموعه به آنان نگاه می‌کنند، رفتارشان زیر ذره‌بین است و پرسنل منتظر واکنش آنان هستند تا با او همراه شوند.

جمله معرفی وجود دارند که رهبران به‌صورت دستوری «رهبر» نمی‌شوند و خود مردم و افراد، رهبرشان را انتخاب می‌کنند. رهبران از دل مردم و از دل انتخاب مردم بیرون می‌آیند و یکی از خطرناک‌ترین لحظات برای هر سازمان و هر سیستمی، زمانی است که رهبران غیر رسمی، یعنی رهبری که مردم انتخاب کرده‌اند، با اهداف آن مجموعه، سیستم یا نظام، هم‌راستا نباشد. در چنین شرایطی است که سیستم باید هزینه‌های گزافی انجام دهد که جلوی یک فروپاشی اساسی را بگیرد.

در طول دهه‌های مختلف تحقیق، تلاش شد تا عاملی که باعث به‌وجود آمدن این نوع رهبری در سازمان می‌شود را پیدا کنند. کاریزما، دوراندیشی، جذابیت، هوش، سیاست‌مداری و ملاک‌های بسیار زیاد دیگری بررسی شد؛ اما هیچ کدام جامعیت لازم را نداشت. اما در این مقاله رهبران غیر رسمی در سیمپل اچ آر، با کمک دانشگاه هاروارد ملاکی را بررسی می‌کنیم که در بین این دسته از رهبران سازمان، بالاترین جامعیت را داشته است؛ یعنی روابط کاری خوب.

چه چیزی روابط کاری خوب ایجاد می کند؟

ملاک و عامل ایجاد کننده روابط کاری خوب در رهبران غیر رسمی، Positive relational energy یا همان انرژی مثبت رابطه است که در ادامه معرفی خواهد شد. اما باتوجه به این که برای این ملاک، هیچ معادل فارسی دقیقی وجود ندارد، در این مقاله، آن را با همان ترجمه تحت لفظی، یعنی انرژی مثبت رابطه، استفاده خواهیم کرد.

در طی سال‌ها تحقیق و بررسی‌های انجام شده برروی انسان‌ها و روابط آنان در سازمان‌ها، نهاد‌ها و نظام‌ها، نتیجه آن شد که بعضی از این روابط، به‌طرز عجیبی باعث رشد و بهبود شرایط زندگی افراد می‌شود. تنها وجه مشترک بین تمام این ارتباط‌ها که تا این حد در زندگی افراد، تأثیر مثبت داشته است، وجود فردی در آن رابطه و در مرکز تیم است که انرژی‌بخش آن گروه باشد. اصطلاحاً به این افراد «انرژی مثبت رابطه» می‌گوییم.

انرژی مثبت رابطه، قرار نیست دلقک روابط سازمان باشد. قرار نیست هرروز صبح که وارد دفتر می‌شوید، به‌عنوان مدیر سازمان، برای افراد کادو بگیرید و بیش از اندازه بگید و بخندید، جدیت را کنار بگذارید و کار برایتان مهم نباشد. انرژی مثبت رابطه بودن، به‌سادگی یعنی این که انسانی خوبی باشید است! به‌عنوان یک مدیر موفق، ایجاد روابط کاری خوب به‌دنبال این انرژی به شما کمک می‌کند تا به دسته رهبران غیر رسمی بروید.

انرژی مثبت رابطه، راز تبدیل شدن به رهبر غیر رسمی

ایجاد روابط کاری خوب با انرژی مثبت رابطه بودن، بزرگ‌ترین راز رشد و ارتقای ما است. افراد انرژی مثبت رابطه، در ابتدا باعث خوب شدن حال خودشان، سپس باعث خوب شدن حال اعضای تیمشان می‌شوند. این افراد به‌سادگی می‌توانند به رهبران غیر رسمی در سازمان تبدیل شوند.

تاثیر افراد انرژی مثبت در کار چگونه است؟

همانطور که در ادامه نیز اشاره خواهد شد، افرادی که انرژی مثبت رابطه هستند، می‌کوشند تا به ارتباط تیمی کمک کنند. این افراد، رهبران غیر رسمی بسیار تأثیرگذاری در گروه و سازمان خود هستند.

• آن‌ها نماینده‌ای تمام‌قد از ارزش‌های انسانی هستند که برای گروه و سازمان ارزشمند است. نماد بخشش، اعتماد، دقت در کار، احترام، مهربانی، شوخ‌طبعی و صداقت.
• این افراد، ارزش‌های خود، سازمان و اعضای تیمشان را یکسان کرده‌اند و هرروز این ارزش‌ها را، که ارزش‌های اخلاقی درستی هم هستند، برای آن گروه را تکرار و بیان می‌کنند. (ممکن است ارزش اخلاقی مثلاً یک گروه دزدی، تیزبینی باشد!)
• انرژی مثبت رابطه مانند آهن‌ربا عمل می‌کند. مدیرانی که به‌دلیل این که ارزش‌های خود را بیان می‌کنند و همان ارزش‌ها را واقعاً زندگی می‌کنند، اعضای گروه را به خودشان جذب و روابط کاری خوب ایجاد می‌کنند. حال اگر این ارزش‌ها، چیز‌هایی مثل تعادل کار و زندگی، دقت در کار، احترام و صمیمیت باشد، می‌تواند هرگروهی را متحول کند، عملکردش را بهبود بخشد و باعث افزایش نرخ تعامل کارکنان داخل سازمان شود.

رهبران غیر رسمی چگونه باعث رشد می‌شوند؟

تأثیر رهبران غیر رسمی انرژی‌بخش را در هورمون‌های مغزی نیز می‌توان مشاهده کرد. این روابط کاری خوب، مثبت و قوی، که دوستی نیز نامیده می‌شود، سطح انرژی ما را به‌دلیل ترشح هورمون اکسی توسین و دوپامین افزایش می‌دهند، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و درنهایت، می‌تواند تا چهار برابر رشد سازمان را بیشتر کند. (پیشنهاد می‌کنیم مقاله نقش هورمون ها در مدیریت منابع انسانی را برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مطالعه کنید.)

امروزه وجود رهبران انرژی‌بخش، علی‌الخصوص در سازمان‌های ایرانی، که دچار مشکلات و چالش‌های فراوانی هستند، یکی از واجبات است. رهبری که همدلی سازمانی داشته باشد، روابط کاری خوب ایجاد و اعتمادسازی کند، راهنما و الهام‌بخش باشد.

چرا از کنار انرژی مثبت رابطه بودن همیشه لذت می‌بریم؟

انرژی فیزیکی ما با تحرک و استفاده کاهش می‌یابد و تمام می‌شود. درنتیجه، برای این که مجدد شارژ شویم و ادامه دهیم، نیاز به استراحت داریم. همین شیوه برای مغز و روانمان نیز وجود دارد. بعد از مدت زیادی فکر کردن، نیاز داریم تجدید قوا کنیم؛ اما تنها انرژی‌ای که کاهش نمی‌یابد و هرچه زمان بگذرد، بیشتر می‌شود، انرژی مثبت رابطه است.

ما از این که کنار دوستانمان یا کسانی که با آن‌ها احساس خوشحالی می‌کنیم، باشیم، به‌ندرت خسته می‌شویم. ضرب‌المثل قدیمی: “همه چی جدیدش خوبه به‌جز دوست”، از منظر حفظ و افزایش انرژی مثبت روابط، کاملاً درست است.

این انرژی مثبت رابطه اگر رهبران سازمان، یعنی همان تأثیرگذارترین افراد یا رهبران غیر رسمی باشند، می‌توانند کل اعضا سازمان را نجات دهند و باعث تعلق سازمانی در کارکنان شوند. انرژی که آن‌ها با افراد مختلف ایجاد می‌کنند، هیچگاه ازبین نمی‌رود، مسری است و از هر فرد به فرد دیگر، افزایش می‌یابد.

همه ما در سر کار یا گروه‌های دوستی، تجربه این را داریم که بعد از گذشت مدتی از ایجاد انرژی مثبت رابطه، به‌قدری این انرژی در این افراد افزایش می‌یابد که دیگر کسی قادر نخواهد بود به این گروه وارد شود.

اگر این اتفاق در سازمان، با ارزش‌های سازمانی غلط، مثل خاله‌زنک‌بازی ایجاد شود، مدیران می‌گویند که امپراطوری ایجاد شده است. اما اگر همین اتفاق، با ارزش‌های سازمانی درست ایجاد شود، فرهنگ سازمانی ایجاد می‌شود که می‌تواند رشد سازمان را تا چهار برابر بهبود بخشد که نقش رهبران غیر رسمی در سازمان در این جا بسیار پررنگ‌تر می‌شود تا این گروه ها به جهت درست پیشروی کنند.

نداشتن انرژی مثبت رابطه از سیگار کشیدن بدتر است!

نیاز به داشتن این روابط مثبت انرژی‌بخش، رابطه داشتن با کسانی است که ما را متوجه بشوند، حمایت کنند و انرژی بدهند، به‌قدری برای خود ما ضروری است که نداشتن این روابط، خطرات جدی برای خودمان ایجاد می‌کند. این خطرات و تأثیر آن بر سلامتی، بدتر از سیگار کشیدن، چاقی مفرط یا فشار خون شدید است. این درحالی است که داشتن این روابط، خواه در کار به شکل رهبران غیر رسمی در سازمان، با دوستان و یا خانواده، عمرمان را طولانی می‌کند، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و استرس ما را کاهش می‌دهد.

به سادگی رهبر غیر رسمی شوید

قصد تغییر شما را نداریم و قرار نیست اگر رهبر درونگرا هستید، از فردا برونگرا شوید. قرار نیست سبک مدیریت خود را تغییر دهید. تنها قرار است تغییری کوچک و ساده انجام دهید و تغییر از این جمله شروع می‌شود:

نیازمان به داشتن رابطه‌ای که ما را حمایت کند و به ما انرژی دهد، بسیار جدی است.

با درک این جمله، سعی کنید این رابطه کاری خوب را با افراد سازمانتان و رهبران غیر رسمی ایجاد کنید که و باعث رشد ۴ برابری سازمانتان شوید. (خوب است که با مطالعه مقاله سبک های رهبری، از انواع استراتژی‌های رهبری آگاه شوید.)

رهبران و مدیران با زندگی کردن ارزش‌هایشان و بیان کردن آن‌ها، که همگی آن ارزش‌ها که دارای دو شرط زیر هستند و انرژی‌بخشیدن به اعضا تیمشان و حمایت کردن آن‌ها، قدم اول را در راستای ایجاد این رابطه بردارند. این دو ویژگی، موارد زیر هستتد:

•  باید در راستای ذات انسان باشد.
• باید خود مدیران به آن واقعاً عمل کند.