چگونه در مصاحبه استخدامی صحبت کنیم؟
فن بیان در مصاحبه استخدامی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین مسائل در این جلسات است. در حقیقت، حرف‌هایی هستند که در مصاحبه شغلی نباید گفته شوند. البته نه اینکه آن حرف‌ها نباید کلاً گفته شود، اما جای آن‌ها در جلسه مصاحبه نیست. نکاتی نیز وجود دارند که جای بیان آن‌ها تنها در جلسه مصاحبه است و اگر آن‌ها بیان نشوند، دیگر شاید فرصت مناسبی پیدا نکنید تا آن‌ها را بگویید. شما به‌عنوان کارجو ممکن است در طول دوران کاری خود ۱۰، ۲۰ یا حتی تا ۱۰۰ مصاحبه شغلی انجام دهید و تجارب ارزشمندی پیدا کنید. اما این عدد در مقایسه با افرادی که در حوزه جذب و استخدام فعال هستند، عدد ناچیزی است؛ چراکه ممکن است در طول یک ماه، به‌تنهایی بیش از ۱۰۰ مصاحبه شغلی انجام دهند و طبیعی است که نکاتی برای بیان داشته باشند که برای مصاحبه شغلی بعدی شما ارزشمند باشد و شرایط کاری بهتری را برای شما ایجاد کند. ما در این مقاله فن بیان در مصاحبه استخدامی از سیمپل اچ آر، با کمک از معتبر‌ترین منابع آموزش منابع انسانی و تجاربی که در جلسات مصاحبه پروژه‌های جذب و استخدام داشته‌ایم، پیشنهاداتی درباره حرف‌هایی که باید بگویید و حرف‌هایی که نباید بگویید، آماده کرده‌ایم که امیدواریم مفید واقع شود.
مهم ترین قانون مصاحبه: کاملش کنید!
قبل از اینکه وارد جزئیات فن بیان در مصاحبه استخدامی شویم، لازم است نکته‌ای را باهم مرور کنیم. هدف اصلی انجام مصاحبه به‌عنوان کارجو این است که کاری کنید تا کارفرما دوست داشته باشد با شما کار کند و این شما باشید که درنهایت تصمیم بگیرید که با کارفرما کار کنید یا خیر. پس حتماً حتماً بعد از شروع فرآیند جذب و استخدام، تا انتها با سازمان پیش بروید و برخورد حرفه‌ای داشته باشید. البته شما یک مرحله تصمیم ابتدایی خود را با ارسال رزومه برای کارفرما گرفته‌اید و گفته‌اید که دوست دارید با او کار کنید. حال باید خوب بازی کنید و کاری کنید که بخواهد با شما کار کند. اینکه شما به هر دلیلی در حین فرآیند مصاحبه، پروسه را رها کنید، باعث خراب شدن برند شخصیتان می‌شود. این نکته را نیز درنظر داشته باشید که دنیا بسیار کوچک است؛ این احتمال وجود دارد که مجدداً با افراد آن مجموعه در جای دیگری همکار شوید یا در آینده، برای موقعیت شغلی دیگری بخواهید با آن مجموعه کار کنید، پس خودتان را خراب نکنید.
ممکن است در ابتدای فرآیند استخدام متوجه شوید که حقوق مدنظر شما را پرداخت نمی‌کنند. پروسه را بدون توضیح رها نکنید. ممکن است از برخورد کارشناس ارزیاب ناراحت شوید. با شرکت تماس بگیرید و دلیل عدم تمایلتان برای ادامه همکاری توضیح دهید. ممکن است با جای دیگری، زودتر به توافق برسید. به شرکت اطلاع دهید که این اتفاق افتاده و امیدوار هستید تا در آینده بتوانید با آن‌ها همکار شوید. با انجام این کارهای ساده، که شاید از شما کمتر از ۵ دقیقه زمان بگیرد، ارتباط ارزشمندی را حفظ کرده‌اید، سطح حرفه‌ای بودن خود را به رخ کشیده‌اید و برای شرکت نیز به‌عنوان فردی توانمند که فعلاً امکان همکاری با شما را ندارد، باقی خواهید ماند. همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای صحبت درباره حقوق درخواستی در مصاحبه، مقاله زیر را مطالعه نمایید.
البته هستند کارفرماهایی که فرآیند مصاحبه را با کاندید رها می‌کنند و در طول بلندمدت، لطمه‌ای جبران‌ناپذیر به برند کارفرمایی خودشان می‌زنند، اما موضوع بحث ما اینجا آن دسته از کارفرماها نیستند، ما تلاش می‌کنیم برخورد خودمان را حرفه‌ای‌تر کنیم.
قوانین فن بیان در مصاحبه استخدامی
- با قسمت پر لیوان مصاحبه را شروع کن!
برای مثال، زمانی که تحصیلات شما زیر دیپلم است، لزومی ندارد که جلسه را از دوران تحصیل خود شروع کنید و بگویید که تحصیلات خود را ادامه نداده‌اید و مدرک لیسانس ندارید و امیدوار هستید که شرکت با این موضوع مشکلی نداشته باشد! یا مثلاً اگر محل سکونتتان از محل شرکت خیلی دور است، از اینجا شروع نکنید که «آیا امکان داره من صبح‌ها کمی دیرتر شرکت بیام؟ چون راهم خیلی دوره.» یا اینکه اگر یک روز در هفته کلاس دارید و نیاز دارید ۲ ساعت زودتر از محل کار خارج شوید، همان ابتدا این موضوع را بیان نکنید که چنین خواسته‌ای دارید. یادتان باشد شما درحال فروش خودتان هستید و هیچ فروشی با بیان نقاط منفی یا ضعف محصول شروع نمی‌شود.
- ارزیاب را ارزیابی کنید!
قبل از اینکه شروع به صحبت کنید، از ارزیاب کمی سؤال بپرسید و متوجه شوید که در حوزه تخصصی شما چقدر تجربه دارد. یا اینکه خیلی راحت در ابتدای جلسه بپرسید که «چقدر جزئیات فنی کار را برایتان توضیح بدهم؟» پیش می‌آید که شخصی که روبه‌روی شما نشسته است، از شما دانش فنی بیشتری دارد یا اینکه شاید هیچ دانش فنی نداشته باشد. با توجه به درکی که نسبت به این موضوع پیدا می‌کنید، مکالمات خود را تنظیم کنید. اگر شخص غیرفنی است، فرض نکنید که با فنی حرف زدن یا استفاده از کلمات خارجی می‌توانید خود را باتجربه نشان دهید و یا اگر شخص فنی است، باز هم بپرسید که تا چه حد در حوزه تخصصی می‌خواهید با جزئیات وارد شوید و سپس توضیح دهید. اگر می‌خواهید روش درست سؤال پرسیدن در جلسه مصاحبه را یاد بگیرید، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مقاله زیر بیاندازید.
یادتان باشد که با ارزیاب، مسابقه سنجش دانش فنی ندارید؛ چراکه یک مکالمه ساده برای توضیح مهارت‌های شما در حال انجام است.
- داستان بگویید
داستان زندگی کار خود را در ذهنتان آماده کنید؛ طوری داستان را آماده کنید که ارزش‌هایی که در زندگی دارید را نشان دهید. صرفاً بیان کامپیوتری و بدون احساس کارهایی که انجام داده‌اید، در جلسه مصاحبه تأثیرگذاری پایینی دارد. از دلایل تصمیماتتان بگویید؛ چه شده که کارتان را عوض کرده‌اید. چه چیزی دیده‌اید که برایتان ارزشمند آمده‌است؟ در آینده به‌دنبال چه اتفاقاتی هستید؟ لذت‌بخش‌ترین روزهای کاریتان مربوط به چه دورانی بوده و چرا چنین احساسی به شما داده است.
این دیگر به خلاقیت شما بستگی دارد که چقدر می‌توانید این موسیقی داستان زندگی کاریتان را زیبا بنوازید. البته الگوهای بسیار زیادی برای این داستان‌سرایی وجود دارد، اما یک مدل معروف برای اینکه شاکله اصلی داستانتان را درست کند، می‌تواند این باشد که ابتدا بگویید که درحال انجام چه کاری هستید و چه موقعیت شغلی دارید. به‌سراغ گذشته و تجربیات خود بروید و در انتها، چشم‌انداز خود را از آینده بیان کنید. حال برای چیدمان هرچه جذاب‌تر این ترکیب، از تمام خلاقیت خود استفاده کنید تا ارزیاب غرق در داستان شما شود. یادتان باشد بهترین شخص، معمولاً استخدام نمی‌شود؛ بلکه بهترین داستان‌گو استخدام می‌شود.
- همیشه موفق نبوده‌اید!
هیچ شخصی همیشه موفق نبوده. هیچ شخصی همواره تصمیم درست را نگرفته و هیچ فردی در زندگی کاری‌اش بدون خطا نبوده است. پس روایت کردن تجربیات کاریتان به شکلی که هیچ اشکالی متوجه شما نباشد و شما سوپراستار تمام سناریو‌ها و سازمان‌ها گذشه باشید، کمی غیرمعمول و باورناپذیر است. حتی اگر به نظرتان هیچ جا اشتباه نکرده‌اید، درباره جاهایی که می‌توانستید تصمیم بهتری بگیرید، صحبت کنید. ارزیاب شما با هزاران نفر صحبت کرده که خود را بی‌نقص نشان داده‌اند، پس با نشان دادن جاهایی که اشتباه کرده‌اید و همچنین، بیان اینکه متوجه اشتباه خود شده‌اید و در حال کار کردن برروی اشتباه خود هستید، او را سورپرایز کنید. البته در بیان اشتباه خود نیز باید حرفه‌ای عمل کنید و پیشنهاد می‌کنیم برای بیان حرفه‌ای اشتباهات و نقاط ضعف خود، نگاهی به این مقاله بیاندازید.
این مقاله به شما کمک می‌کند تا در عرض کمتر از ۵ دقیقه، به‌طور کامل متوجه شوید چطور باید این کار را انجام دهید و تأثیرگذاری زیادی را در مصاحبه ایجاد کنید.
- راحت باشید، پرو نه!
در جلسه مصاحبه نباید خودتان را مخفی کنید. شما قرار است با آن‌ها کار کنید و دیر یا زود آن‌ها متوجه خود واقعی شما می‌شوند. البته منظورمان این نیست که در جلسه مصاحبه پرو باشید و بی‌ادبی کنید؛ اما اگر ارزیاب از شما سؤال شخصی پرسید، می‌توانید خیلی محترمانه پاسخ دهید که «راحت نیستید این سؤال را جواب بدهید.» یا برای مثال، زمانی که می‌پرسند چه چیزی میل می‌کنید، به‌راحتی بگویید که چای، قهوه یا آب و وقتی از شما پذیرایی شد، نوشیدنی‌تان را حتی شده مقدار کمی، بخورید. این کار، تسلط شما را به جلسه و احساس راحتی شما را به ارزیاب نشان می‌دهد و این احساس را القا می‌کند که شما آدم اصیل و واقعی هستید و آن چیزهایی که واقعاً وجود دارد را بیان کرده‌اید.
اگر عادت غذایی خاص یا به نوع پوشش خاص علاقه دارید، آن را بیان کنید (البته نحوه بیان آن نباید قهری و تند باشد). مجدداً لازم است یادآوری کنیم که ارزیاب با هزاران نفر صحبت کرده است که از لحظه ورود تا خروج به‌صورت معذب نشسته‌اند، چیزی نخورده‌اند و تنها در و دیوار را نگاه کرده‌اند و درنهایت، با اکثر چیزهایی که ارزیاب گفته است، موافقت کرده‌اند. پس زمانی که با فردی روبه‌رو شوند که راحت صحبت می‌کند، راحت نوشیدنی‌اش را می‌خورد و راحت عقایدش را بیان می‌کند و موارد بیان‌شده را دقیق بررسی می‌کند و به چالش می‌کشد، نگاه ویژه‌ای به شما خواهند داشت.
به سادگی، حرفه‌ای مصاحبه کنید!
قصد ما از بیان نکات بالا در رابطه با فن بیان در مصاحبه استخدامی این نیست که شما به موقعیت شغلی که برایتان مناسب نیست، برسید؛ بلکه قصد ما این است که با توجه به این نکات، موقعیت شغلی که برای شما بسیار مناسب است را به‌دلیل بی‌توجهی یا بی‌دقتی در نکاتی ساده ولی بااهمیت، از دست ندهید. توجه به این نکات می‌تواند شما را از جامعه بسیاری از کارجویان متفاوت و متمایز کند و مسیر پیشرفت شما را تسریع بخشد.
نظرات شما